IF PAN Informacje ogólne Dyrekcja Rada Naukowa Inspektor Ochrony Danych Osobowych Zarys historyczny Dojazd Kontakt Struktura organizacyjna Oddziały naukowe ON1 - Oddział Fizyki Półprzewodników ON2 - Oddział Fizyki Promieniowania i Spektroskopii ON3 - Oddział Fizyki Magnetyzmu ON4 - Oddział Fizyki i Technologii Nanostruktur Półprzewodników Szerokoprzerwowych ON5 - Oddział Fizyki Teoretycznej ON6 - Międzynarodowe Centrum Sprzężenia Magnetyzmu i Nadprzewodnictwa z Materią Topologiczną – MagTop Laboratoria środowiskowe SL1 - Środowiskowe Laboratorium Badań Rentgenowskich i Elektronomikroskopowych SL2 - Środowiskowe Laboratorium Badań Kriogenicznych i Spintronicznych SL3 - Środowiskowe Laboratorium Fizyki i Wzrostu Kryształów Niskowymiarowych SL4 - Środowiskowe Laboratorium Fizyki Biologicznej Centrum Transferu Technologii Biblioteka Działalność naukowa Research Highlights - Wybrane publikacje Współpraca międzynarodowa Nagrody roczne Publikacje pracowników 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 Projekty badawcze 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 Patenty Postępowania habilitacyjne Rozprawy doktorskie Referaty na konferencjach Wykłady Sesje sprawozdawcze Sesja sprawozdawcza za rok 2022 Program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2021 Komunikaty: program Sesja plakatowa: program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2020 Komunikaty: program Sesja plakatowa: program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2019 Komunikaty: program Komunikaty: podsumowanie Sesja plakatowa: program Sesja sprawozdawcza za rok 2018 Komunikaty: program Komunikaty: podsumowanie Sesja plakatowa: program Sesja sprawozdawcza za rok 2017 Komunikaty: program Komunikaty: podsumowanie Sesja plakatowa: program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2016 Komunikaty Komunikaty: program Sesja plakatowa: program Sesja sprawozdawcza za rok 2015 Komunikaty Sesja plakatowa: program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2014 Komunikaty Sesja przedpołudniowa Sesja popołudniowa Sesja plakatowa: program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2013 Komunikaty Sesja plakatowa: program Sesja plakatowa: plakaty Sesja sprawozdawcza za rok 2012 Komunikaty Sesja plakatowa Sesja sprawozdawcza za rok 2011 Komunikaty Sesja plakatowa Sesja sprawozdawcza za rok 2010 Komunikaty Sesja plakatowa Sesja sprawozdawcza za rok 2009 Komunikaty Sesja plakatowa Sesja sprawozdawcza za rok 2008 Komunikaty Sesja plakatowa Sesja sprawozdawcza za rok 2007 Komunikaty Sesja plakatowa Sesja sprawozdawcza za rok 2006 Komunikaty Sesja plakatowa Centra doskonałości ASPECT CELDIS CEPHEUS CZT KWANTEKO         Informacje różne Podstawy funkcjonowania Zarządzenia Dyrektora IF PAN Regulaminy i procedury Komisje stałe Przydatne odsyłacze Informacje dostępne lokalnie Rezerwacja sal Oferta Instytutu Ultraczyste materiały Analityczny Wysokorozdzielczy Transmisyjny Mikroskop Elektronowy Badania akredytowane przez PCA: Pracownia Mikroskopii Elektronowej Badania akredytowane przez PCA: Środowiskowe Laboratorium Fizyki Biologicznej Oprogramowanie Bazy danych opracowywane w IF PAN Niskotemperaturowe urządzenia Używane urządzenia EAgLE for Industry (PL) Pokoje gościnne Promocja IF PAN Informator o Instytucie Polska Szkoła Fizyki Półprzewodników Centrum prasowe IF PAN w mediach Kanał IF PAN na YouTube Strona IF PAN na Facebook'u Obchody 60-lecia Program obchodów Listy gratulacyjne Film promocyjny Odc. I pt. "Era Krzemu" Odc. II pt. "Nowoczesna alchemia" Odc. III pt. "Fizyka leczy" Odc. IV pt. "Przyszość nas zaskoczy" Wirtualny Spacer Instytut Fizyki PAN Pracownia mikroskopii elektronowej
Biblioteka Czasopisma Webmail 1 *|Webmail 2 *
Konwersatoria Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk     28 lutego 2023 roku prof. dr hab. Piotr Garstecki Instytut Chemii Fizycznej PAN From idea to a product for medical disgnostics - PCR|ONE and bacterOMIC Academic research and scientific discoveries create opportunities for breakthrough technologies. I will use the examples of two systems for medical diagnostics developed by the Scope Fluidics group - PCR|ONE offering rapid, fully automated genetic detection of infectious agents, and BacterOMIC offering comprehensive characterization of antibiotic susceptibility of bacterial pathogens. I will describe the path from the idea to the product and the challenges we faced along the way. 31 stycznia 2023 roku prof. dr hab. Marek Biesiada Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku Gravitational wave astronomy - a journey to the world of black holes Successful detections of gravitational waves (GWs) opened a new window to explore the Universe and launched a new era of multimessenger astronomy. Three observing runs completed so far by LIGO-Virgo-KAGRA detectors, resulted with a catalog of 90 events, mostly (but not exclusively) comprising coalescing binary black holes (BHs). These observations of compact binary coalescences present an unprecedented view of the properties of black holes and neutron stars. In my talk I will introduce the basics of GW physics and astrophysical sources of GWs - both these currently being detected and those expected to be detected in the near future. Since the ongoing observations have revealed the existence of binary BH systems, we started our journey to the world of these mysterious objects. Hence, I will also introduce to non-specialists the essence of a black hole, followed by description of astrophysical scenarios of their formation. Lessons we learned so far regarding the properties of BHs will be summarized. Once popular, but now forgotten idea of white holes will also be discussed. 15 listopada 2022 roku prof. dr hab. Marek Żukowski Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwerstetu Gdańskiego The Nobel Prize in Physics in 2022 Experiments with entangled photons, establishing the violation of Bell inequalities and pioneering quantum information science (Nobel 2022 citation for the Prize): Developments which led to the 2022 Nobel prize. Brief resume on the EPR-paradox, Bell's comment on that. Clauser's better Bell inequalities, proposal of an experiment, and the first experiment. Aspect masterpiece versions of Clauser experiments. The mood of the times. Reemergence of interest in Bell-type photon correlations. Loopholes in experiments. Parametric down-conversion as the work horse in optical Bell experiments. G-H-Zeilinger correlations. Entanglement swapping - path to observable multiphoton entanglement/interference. Birth of quantum information science. Innsbruck teleportation experiment. Post Scriptum: 2015-2017 loophole free Bell experiments. 25 października 2022 roku Prof. Dr. Gerd Leuchs Max Planck Institute for the Science of Light, Erlangen, Germany Photonic wheels - light spinning in a plane containing the direction of propagation Evanescent fields, waveguide modes, propagating surface plasmons and focused light beams share an intriguing feature. As a direct consequence of the spatial confinement they are resulting from, components of the field oscillating along the propagation direction are formed, which are usually dephased by π/2 with respect to their transverse counterparts. Hence, the electric or magnetic field (or both) are elliptically polarized with the polarization ellipse coinciding with a plane of propagation. Richards and Wolf first recognized this subtle detail for tightly focused light beams and Huard and Vigoureux for evanescent waves. In the notation of angular momenta of light, such confined fields therefore exhibit components of the spin, which are orthogonal to the propagation direction in contrast to the conventional case of circularly polarized light. This research area of transverse angular momenta was initiated in 2009 and, since then, received considerable attention. In some cases, the angular momentum (spin) density or the net angular momentum might be even purely transverse. In this presentation, we discuss the concept of photonic wheels, i.e., light carrying an angular momentum perpendicular to the propagation direction, as a versatile and very flexible tool for nano photonics. Studies involving transverse angular momenta are reviewed. 28 czerwca 2022 roku prof. dr hab. Wojciech Pisula Department of Molecular Physics, Faculty of Chemistry, Łódź University of Technology, Łódź, Poland and Max Planck Institute for Polymer Research, Mainz, Germany Meniscus-Guided Coating of Organic Semiconductors for Electronics Solution processable organic semiconductors are promising for large area, lightweight, and flexible field-effect transistors. Control over their thin film microstructure and molecular organization is crucial to for the charge carrier transport in transistors. Meniscus-guided coating (MGC) covers techniques like zone-casting, blade-coating, dip-coating, and solution shearing, and is an efficient approach to solution process semiconductors into highly ordered thin films. Over the recent years, various MGC methods have been developed to precisely tune the crystallization of semiconducting small molecules and polymers to further improve their charge carrier transport. MGC is classified into two deposition regimes, evaporation and Landau-Levich, with a transition region as mixed regime according to the relation between coating speed and the film thickness. During processing, the evaporation rate and coating speed play a significant role on the crystal growth of the molecules. Mixed solvents also permit tuning their solubility, nucleation rate and crystallization. The wettability and surface energy of the substrate also influence the nucleation and crystal growth of the organic semiconductors during meniscus-guided coating. This presentation discusses the crystallization and film growth mechanism of organic semiconductors during meniscus-guided coating that is essential for the thin film deposition for field-effect transistors. An understanding on the alignment mechanism and fundamental principles of the fluid mechanics for the crystal growth has been developed. Relations between meniscus shape, fluid mechanical process and semiconductor crystallization during solution processing are provided. Homogeneous mono- and multilayers based on conjugated polymers and small molecules have been fabricated for transistor applications through a careful control of the processing conditions.1 1. K. Zhang, T. Marszalek, P. Wucher, Z. Wang, L. Veith, H. Lu, H.-J. Räder, P. M. Beaujuge, P. W. M. Blom, W. Pisula, Adv. Funct. Mater. 28, 1805594, 2018; K. Zhang, Z. Wang, T. Marszalek, M. Borkowski, G. Fytas, P. Blom, W. Pisula, Mater. Horiz. 7, 1631, 2020; J. J. Michels, K. Zhang, P. Wucher, P. M. Beaujuge, W. Pisula, T. Marszalek, Nat. Mater. 20, 68, 2020; K. Zhang, M. Borkowski, P. Wucher, P. M. Beaujuge, J. J. Michels, P. W. M. Blom, T. Marszalek, W. Pisula, Adv. Electron. Mater. 7, 2100397, 2021; O. Yildiz, Z. Wang, M. Borkowski, G. Fytas, P. W. M. Blom, J. J. Michels, W. Pisula, T. Marszalek, Adv. Funct. Mater. 32, 2107976, 2021. P. Kubik, W. Waliszewski, A. Nosal, M. Tomczyk, A. Adamski, M. Gazicki-Lipman, P. W. M. Blom, T. Marszalek, W. Pisula, Adv. Mater. Interfaces 9, 2200206, 2022. 31 maja 2022 roku prof. dr hab. Feliks Przytycki Department of Dynamical Systems, Institute of Mathematics of the Polish Academy of Sciences, Warsaw Iteration of rational functions on the Riemann sphere: Lyapunov exponents I will discuss the action of complex rational functions on the Riemann sphere and the associated "fractal" Julia sets. Hausdorff dimension spectrum for Lyapunov exponents will be discussed. Also non-uniformly hyperbolic functions will be considered and infinitely renormalizable quadratic polynomials. 26 kwietnia 2022 roku prof. dr hab. Andrzej Oleś Instytut Fizyki Teoretycznej, Uniwersytetu Jagielloński i Max Planck Institute for Solid State Research, Stuttgart, Germany For commemoration of Professor Roman Micnas (1947-2022): Great Physicist and good friend Below I like to summarize the life achievement in physics of my good friend Professor Roman Micnas. Perhaps his greatest ones are Euroconferences Physics in Magnetism a very important event with world recognized invited speakers. His early works concerned extended attractive Hubbard model [1] and culminated in a well-known review of the superconductivity in narrow band systems [2]. He also made several contributions to the understanding of stripes [3] and polarons [4] in high-Tc superconductors in collaboration with K. Alex Müller. Recent works of Roman Micnas include BCS--BEC crossover [5] and strongly correlated bosons in optical lattices [6]. It is worthy to emphasize that his theory addressed several experimentally important problems. References: [1] S. Robaszkiewicz, R. Micnas, and J. Ranninger, Phys. Rev. B 23, 1447 (1981) [2] R. Micnas, J. Ranninger, and S. Robaszkiewicz, Rev. Mod. Phys. 62, 113 (1990) [3] A. Bussmann-Holder,..., R. Micnas, and K.A. Müller, J. Phys.:Condens. Matter 13, L545 (2001) [4] A. Bussmann-Holder,..., A. Simon, R. Micnas, and K.A. Müller, EPL 72, 423 (2005) [5] A. Cichy and R. Micnas, Annals of Physics 347, 207 (2014) [6] A.S. Sajna, T.P. Polak, and R. Micnas, Phys. Rev. A 89, 023631 (2014) 22 marca 2022 roku prof. dr hab. Detlef Hommel PORT Polski Ośrodek Rozwoju Technologii, Sieć Badawcza Łukasiewicz (Al)GaNAs - bandgap engineering and novel microrods with stable a-plane walls Following the breakthrough of group-III nitrides in short wavelength optoelectronics cubic GaAs diluted with nitrogen (GaAsN) was intensively studied for infrared emitters and telecommunication applications. Less attention has been paid to wurtzite GaN diluted with group-V elements (As, P, Sb, Bi) grown by MBE and MOVPE [1]. The most important results will be summarized at the beginning. The growth of GaNAs by MBE performed under metal-rich conditions will be presented. The arsenic incorporation was studied by in-situ photoelectron spectroscopy (XPS). Results will be compared to the anticrossing model proposed by W. Walukiewicz [2]. Drastic changes of the valence band postion could be confirmed [3] as well as an As-related higher temperature stability of the band gap [4]. Under metal-rich conditions with As acting as antisurfactant GaN microrods can be grown with dodecagonal walls. For the first time stable a-plane site walls are observed and confirmed by detailed HRTEM studies. The rod growth is of VLS-type with native Ga droplets forming the cap [5]. Finally first results of the growth of AlGaN by MBE and MOVPE will be compared. [1] "Bandgap engineering in III-nitrides with boron and group-V elements: Toward applications in ultraviolet emitters", R. Kudrawiec and D. Hommel, J. Appl. Phys. Rev. 7 041314 (2020) [2] "Band anticrossing in GaInNAs alloys", W. Shan, W. Walukiewicz, et.al., Phys. Rev. Lett. 82 1221 (2012) [3] "XPS studies on the role of arsenic incorporated into GaN", M. Grodzicki, et.al., Vacuum 167 73 (2019) [4] "As-related stability of the band gap temperatrue dependence in N-rich GaNAs", E. Zdanowicz, et.al., Appl. Phys. Lett. 115 092106 (2019) [5] P. Ciechanowicz et.al., Adv. Optical Mater. 2001348 (2020) 15 lutego 2022 roku prof. Jayanth Banavar Department of Physics, University of Oregon, USA Marek Cieplak - a life in science I will discuss Marek's diverse scientific contributions in this celebration of his life. 18 stycznia 2022 roku prof. Gerhard Rempe Max Planck Institute of Quantum Optics, Garching, Germany Quantum networks: The full quantum experience Quantum optics has seeded a plethora of basic concepts and techniques such as cavity quantum electrodynamics and quantum nondemolition measurements that can now be reaped for applications in quantum information processing. Most challenging are quantum networks for secure quantum communication and distributed quantum computation, two fundamental ingredients of a future worldwide quantum internet. The talk will highlight ideas and achievements in state-of-the-art experiments performed with single photons and individual atoms as model systems. 14 grudnia 2021 roku prof. dr hab. Kazimierz Trębacz Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Ion channels as receptors for temperature and touch The 2021 Nobel Prize in Physiology and Medicine was awarded to David Julius and Ardem Patapoutian for their discoveries of mechanisms of thermal- and mechanical stimuli perception. Key roles of primary sensors of temperature changes and touch are played by ion channel-receptors belonging to TRP (transient receptor potential) and PIEZO groups, respectively. TRP are polymodal channels activated by different chemicals like capsaicin or menthol in addition to temperature changes. Some of them are sensors of pain. Application of such chemical agonists helped at identification of those channels. PIEZO channels are the biggest channel proteins known, having no homologs in other ion channel groups. They architecture allows their opening in response to plasma membrane stretching. Opening of thermo- and touch sensing ion channels facilitates Ca2+ and Na+ influx to the cells which begins signaling cascades leading to generation of action potentials passing information about changes in environment to the brain. Detailed functional characteristics of those channels will be presented. The problem of thermo- and mechano- transduction in plants will be addressed, too. 16 listopada 2021 roku prof. dr hab. Szymon Malinowski Institute of Geophysics, Faculty of Physics, University of Warsaw Climate as complex system: Nobel Prize in Physics 2021 This year Nobel Prize in Physics was awarded "for groundbreaking contributions to our understanding of complex systems" with one half jointly to Syukuro Manabe and Klaus Hasselmann" for the physical modelling of Earth's climate, quantifying variability and reliably predicting global warming" and the other half to Giorgio Parisi "for the discovery of the interplay of disorder and fluctuations in physical systems from atomic to planetary scales". In the presentation I will briefly highlight the contribution of the laureates to physics of climate, showing some not obvious connections in their research. 26 października 2021 roku prof. dr hab. Maria Kamińska Institute of Experimental Physics, University of Warsaw Our destiny: solar energy - how to process it in the most efficient and cheapest way Solar energy is a practically inexhaustible source of energy. Its processing can be carried out in the future by cheap and, to a large extent, ecological methods, without causing air pollution and increasing the greenhouse effect. Silicon-based solar cells account for 90% of the current market for solar panels. However, silicon is not the optimal material for photovoltaics, apart from its availability, non-toxicity, and relatively low price. With the future in mind, many laboratories are working intensively on the so-called 3rd generation photovoltaics (dye, organic, or perovskite cells, and structures exceeding the so-called Shockley-Queisser efficiency limit). A comparison of the operation of cells based on inorganic and organic materials will be presented. Current problems of the 3rd generation photovoltaics on the way to commercialization will also be discussed. 22 czerwca 2021 roku Professor Jean Dalibard Collège de France and Laboratoire Kastler Brossel Topology and scale invariance in atomic Flatland In a 2D world, most transitions towards ordered states of matter like crystals or magnets would not occur because of the increased role of fluctuations. However, non-conventional topological transitions can still occur, as understood by Kosterlitz and Thouless (2016 Nobel prize). In this talk I will present some important features of Flatland physics explored with cold atomic gases, and connect them with other prominent topological properties of matter, such as quantum-Hall type phenomena. 18 maja 2021 roku Professor Jacek Furdyna University of Notre Dame, USA Scientific Legacy of Professor Robert Rafał Gałązka In this presentation I will attempt to review the many scientific contributions of Professor Gałązka, and their impact on science. I will begin with his earliest work on narrow- and zero-gap semiconductors. I will then proceed to his seminal work in the area of semimagnetic semiconductors, for which he is perhaps best known around the world. Here I will give special attention to the many different aspects of physics that arise from the giant Zeeman effect which semimagnetic semiconductors exhibit; and I will discuss how these novel properties have progressed (and blossomed) with advances in crystal growth and experimental methodologies, constantly providing new and often unexpected results. While Zeeman-effect-based phenomena in semimagnetic semiconductors are truly exciting, magnetic effects of these materials (starting with Prof. Gałązka's discovery of spin glass phase in HgMnTe and CdMnTe) are equally interesting, and I will devote considerable attention to achievements in this area as well. Finally, I would be remiss not to include in this talk Prof. Gałązka's important venture into crystal growth under microgravity conditions, which he planned and designed, and which was carried out on the Salyut 6 Space Station. The rich scientific legacy which professor Gałązka leaves behind, both through his direct involvement or through his influence, is truly enormous, and has resulted in many thousands of publications, hundreds of doctoral theses written around the world, and many books – all inspired by the seminal ideas to which he has laid ground. 27 kwietnia 2021 roku prof. dr hab. Jacek Jemielity Centre of New Technologies, University of Warsaw How mRNA vaccines work For several decades, scientists from all over the world have been trying to discover effective methods of combating diseases that are difficult to treat with traditional methods, such as cancer, genetic rare diseases, and the last year in every aspect of our lives has been dominated by the pandemic caused by the coronavirus SARS-CoV-2. The hope for improving this situation is the so-called gene therapy, in which a therapeutic is delivered in the form of a genetic recipe, which is then expressed in the cells of the patient. In recent years, messenger RNA (mRNA), which is the genetic recipe for a specific protein, has received a great deal of attention in this context. A kind of culmination of these efforts was the development of mRNA vaccines against coronavirus, which were the first to be approved for widespread use. On the way to effective mRNA-based therapies, there have been a number of problems that have been solved, but there is also room for improvement. During the lecture, the speaker will present the idea of gene therapies and their enormous potential beyond anticancer and antiviral therapies. He will talk about the main problems associated with the development of this novel therapy and ways to solve them using biological and chemical methods, including those developed at the University of Warsaw. 30 marca 2021 roku prof. dr hab. Krzysztof Górski NASA Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology (Caltech), USA Exploration of the Cosmic Microwave Background Anisotropy with satellite missions COBE, WMAP, and Planck and its Impact on Modern Cosmology Planck satellite mission explored the Cosmic Microwave Background (CMB) anisotropies to study the early Universe and its subsequent evolution. It scanned the microwave and submillimetre sky and produced deep, high-resolution, all-sky maps in nine frequency bands from 30 to 857 GHz. Cosmological legacy of Planck currently provides our strongest constraints on the parameters of the standard cosmological model and some of the tightest limits available on deviations from that model. The 6-parameter CDM model provides an excellent fit to the CMB data at high and low redshift, describing the cosmological information in over a billion map pixels with just six parameters. With 18 peaks in the CMB anisotropy temperature and polarization angular power spectra constrained well, Planck measures five of the six parameters to better than 1% (simultaneously), with the best-determined parameter ("acoustic horizon at recombination") now known to 0.03%. The Planck data, alone and in combination with other probes, provide stringent constraints on our models of the early Universe and the large-scale structure within which all astrophysical objects form and evolve. We discuss some lessons learned from the Planck mission, and highlight areas ripe for further experimental advances. 23 lutego 2021 roku Harald Reichert (ESRF Director of Research in Physical Sciences) i Francesco Sett(ESRF Director General) European Synchrotron Radiation Facility, Grenoble, France Status of the EBS programme implementation at the ESRF The European Synchrotron Radiation Facility (ESRF) has developed a programme for a new storage ring based synchrotron X-ray source which improves today’s performances thanks to a drastic reduction of the electron horizontal equilibrium emittance. X-ray beam parameters are improved by approximately two order of magnitude in terms of brilliance and coherence, and new scientific reach will be enabled in particular in X-ray imaging, microscopy and small beam applications. This storage ring, referred to as Extremely Brilliant Source (EBS) storage ring, whose construction programme started at the beginning of 2015, has been recently put into operation. The new storage ring arcs have been developed and assembled during the 2015-2018 period in parallel with the operation of the facility with the original ESRF storage ring, which came in user operation in September 1994. On 10 December 2018 ESRF user operation has been halted for a 20 months USM (User Service Mode) shutdown period. Since then, the original storage ring has been dismounted, the storage ring tunnel refurbished, and the new storage ring installed in the tunnel. The commissioning of the new EBS storage ring started in December 2019, and the restart of the ESRF beamlines with the new X-ray source in January 2020. USM was resumed on 25 August 2020, according to schedule and despite the ongoing COVID-19 pandemic. The EBS programme, centred on the construction and commissioning of the new EBS storage ring, also includes the construction of four new flagship beamlines, the adaptation of recently constructed high-performance beamlines, and advances in instrumentation and data support programmes. We will present the status of the ESRF EBS programme and the degree of its advancement, report on few of the first EBS experiments carried out during the last months, and discuss some of the scientific opportunities with the new X-ray source. 26 stycznia 2021 roku prof. Uzy Smilansky Department of Physics of Complex Systems, The Weizmann Institute of Science, Rehovot, Israel Computer assisted research in Archaeology It is now 10 years since we established the Computerized Archaeology Laboratory at the Archaeological Institute of the Hebrew University, Jerusalem. There we develop algorithms and applications with which we facilitate archaeological research by offering precise and efficient methods to address practical problems, and offer new ways to study issues which were not accessible to traditional archaeology. The laboratory is equipped with optical scanners which provide high resolution digitized 3D models, which are further elaborated to document and study archaeological finds. Here, I shall try to give a glimpse into our various activities, emphasizing the link between computer based approach and traditional archaeological by focusing on examples from our studies of man-made artefacts excavated locally, and ranging in age from Prehistory via Biblical to Roman epochs. 15 grudnia 2020 roku prof. Peter Armitage Henry A. Rowland Department of Physics & Astronomy, Johns Hopkins University On Ising's model of ferromagnetism The 1D Ising model is a classical model of great historical significance for both classical and quantum statistical mechanics. Developments in the understanding of the Ising model have fundamentally impacted our knowledge of thermodynamics, critical phenomena, magnetism, conformal quantum field theories, particle physics, and emergence in many-body systems. Despite the theoretical impact of the Ising model there have been very few good 1D realizations of it in actual real material systems. However, it has been pointed out recently, that the material CoNb2O6, has a number of features that may make it the most ideal realization we have of the Ising model in one dimension. In this talk I will discuss the surprisingly complex physics resulting in this simple model and review the history of "Ising's model"; from both a scientific and human perspective. In the modern context I will review recent experiments by my group and others on CoNb2O6. In particular I will show how low frequency light in the THz range gives unique insight into the tremendous zoo of phenomena arising in this simple model system. 24 listopada 2020 roku prof. dr hab. Krzysztof Meissner Instytut Fizyki Teroretycznej, Wydziału Fizyki UW The Nobel Prize in Physics in 2020 27 października 2020 roku dr Paweł Zmora Institute of Bioorganic Chemistry, Polish Academy of Sciences, Poznań Into the unknown? - emerging coronavirus SARS-CoV-2 and COVID19 pandemic Until today (11. September 2020), the newly emerged severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) infected 28 493 074 people and caused 915 602 deaths (WHO), as well as started second pandemic in XXI century. Within the people, which were tested positive for SARS-CoV-2, some show the symptoms like fever and dry cough, but up to 40% of them may be asymptomatic (Zhou et al, 2020). The causes of the various course of the diseases (from asymptomatic to severe and even death), as well as effective drugs against COVID19, remain unknown to this day. Identification of host cell genes and proteins, which are necessary for SARS-CoV-2, may help understand the pathophysiology of the disease as well as find new drugs. The virus entry is one of the most critical steps of viral infection, which depends on the interaction between viral and cellular proteins, i.e. virus attachment to cellular receptor (i.e. ACE2) present on the cell surface. Additionally, to enter the host cell, many respiratory viruses require host cell protease to cleave their viral surface glycoprotein, so called spike (S) protein (Graham et al., 2013). This proteolytic processing allows for the S conformational changes during the virus internalization and finally leads to the fusion of viral and cellular membranes and release of viral genetic material (Graham et al., 2013). Recently, it was shown that members of type II transmembrane serine proteases (TTSPS), i.e. TMPRSS2, cleave and activate the S protein of many newly emerged coronaviruses: severe acute respiratory syndrome coronavirus (SARS-CoV), Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) and finally SARS-CoV-2 (Zmora et al., 2015; Hoffmann et al., 2020).The inhibition of TMPRSS2 activity through chemical compounds or knock out leads to decreased viral pathogenicity (Hatesuer, 2013). But can we use the current knowledge to efficiently fight the COVID19 pandemic or are we like children in the fog? What do we know so far about the SARS-CoV-2 and COVID19? And what can we learn from previous pandemic, i.e. Spanish flu in 1918? During this talk, I will present the current knowledge on the SARS-CoV-2 biology, its pathophysiology, and anti-COVID19 drug and vaccine development. Finally, I will present our preliminary result on the presence of anti-SARS-CoV-2 antibodies among Polish population. 24 marca 2020 roku Konwersatorium zostało odwołane z powodu pandemii prof. Uzy Smilansky Department of Physics of Complex Systems, The Weizmann Institute of Science, Rehovot, Israel Computer assisted research in Archaeology It is now 10 years since we established the Computerized Archaeology Laboratory at the Archaeological Institute of the Hebrew University, Jerusalem. There we develop algorithms and applications with which we facilitate archaeological research by offering precise and efficient methods to address practical problems, and offer new ways to study issues which were not accessible to traditional archaeology. The laboratory is equipped with optical scanners which provide high resolution digitized 3D models, which are further elaborated to document and study archaeological finds. Here, I shall try to give a glimpse into our various activities, emphasizing the link between computer based approach and traditional archaeological by focusing on examples from our studies of man-made artefacts excavated locally, and ranging in age from Prehistory via Biblical to Roman epochs. 25 lutego 2020 roku prof. Jacek Szczytko Institute of Experimental Physics, Faculty of Physics, University of Warsaw Synthetic spin-orbit interactions in a tuneable optical cavity The spin-orbit coupling (SOC) in solid-state systems can give rise to a wide range of exotic electronic transport effects. In solid-state systems with broken inversion symmetry, SOC leads to the so-called Dresselhaus and Bychkov-Rashba SOC Hamiltonians, which are of particular interest in the context of spintronics, topological insulators, and superconductors as they allow for generation, manipulation and detection of electron spin. However, SOC in solid-state matter is fixed which limits their flexibility. On the other hand, it has been recently shown that optical structures can mimic complex solid-state systems. The SOC effects of light stem directly from the solutions of Maxwell equations in structures designed at the spatial scales of the order of the wavelength, such as metamaterials or waveguides, as well as at interfaces. Furthermore, the splitting between TE- and TM-polarized modes of light in a homogeneous medium enclosed in a microcavity led to the observation of an optical analogue of the spin Hall effect and the realization of artificial gauge fields. Clever engineering of diverse gauge fields could provide control over physical parameters of quantum system. Using a liquid crystal-filled photonic cavity, our team managed to emulate an optical spin Hall effect for parameters range (energies of TE-TM splitting) far beyond those previously considered experimentally and theoretically [1]. Recently we discovered Rashba-Dresselhaus spin-orbit coupling in a photonic system and showed control of an artificial Zeeman splitting [2]. Our results illustrate an effective approach of engineering artificial gauge fields and synthetic Hamiltonians with photons for the simulation of nontrivial condensed matter and quantum phenomena. [1] K. Lekenta, et al., Tunable optical spin Hall effect in a liquid crystal microcavity. Light Sci. Appl. 7, 74 (2018). [2] K. Rechcińska, et al. Photonic Engineering of Spin-Orbit Synthetic Hamiltonians in Liquid Crystal, Science 366, Issue 6466, pp. 727-730 (2019) https://www.eurekalert.org/pub_releases/2019-11/fopu-mpi111219.php 28 stycznia 2020 roku prof. László Forró Laboratory of Physics of Complex Matter, Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, Lausanne, Switzerland Organo-metallic hybrid halide perovskite: beyond photovoltaics Recently, it has been shown that CH3NH3PbI3 is a very promising material in photovoltaic devices reaching light conversion efficiency (η) up to 25%. A strong research activity has been focused on the chemistry of the material in order to establish the most important parameters which could further improve η and to collect photons from a broad energy window. The major trend in this field is in photovoltaic device engineering although the fundamental aspects of the material are not yet fully understood. In my laboratory, we have devoted considerable efforts to the growth of high-quality single crystals at different length scales, ranging from large bulk crystals (up to 10 cm3) through nanowires down to quantum dots of tens of nanometers of linear dimensions. The structural tunability of the material allows the study of a broad range of physical phenomena including electrical and thermal transport, magnetism, optical properties, band structure by photoemission etc. In this presentation, a selected set of measurements will be reported together with some device applications. Acknowledgement: The work has been performed in collaboration with Endre Horvath, Massimo Spina, Balint Nafradi, Peter Szirmai, Alla Araktcheva, Andrea Pisoni, Jacim Jacimovic, Andrzej Sienkiewicz, Claudio Grimaldi, Hugo Dil and many others. 17 grudnia 2019 roku prof. Bożena Czern Center for Theoretical Physics of the Polish Academy of Sciences Nobel Prize in Physics 2019 The Nobel Prize in Physics this year went to astronomers. Half of the prize went to James Peebles, and it was not for a specific discovery but for his life achievement in developing our understanding of the evolution of the Universe, very unusual choice but fully justified. The second half went to Michel Mayor and Didier Queloz for the discovery of an exoplanet orbiting a solar-type star. Finally, I will briefly comment why Aleksander Wolszczan was not awarded by the Noble committee for his discovery. 26 listopada 2019 roku prof. dr hab. Maciej Wojtkowski International Center for Translational Eye Research, Institute of Physical Chemistry, Polish Academy of Sciences Function and morphology of the retina at the cellular level Last decades have seen an impressive expansion of our knowledge regarding the morphology and function of the eye enabling to provide new diagnostic tools dedicated to follow the progression and treatment of degenerative diseases mostly related to aging. Our work focuses on the development of new methods for repeated, safe, retinal imaging to assess morphological and functional aspects of individual cells of the retina and retinal pigment epithelium (RPE). We concentrate our efforts on the development of two complementary optical imaging techniques that are the best candidates to achieve our experimental goals: advanced two-photon ophthalmoscopy and a speckle-less OCT. Retinyl condensation products have been identified as native fluorophores in the human retina and the source of a strong two-photon excited fluorescence (TPEF) signal. These fluorophores undergo chemical changes during the visual cycle. Monitoring their concentration in retinal layers will provide unprecedented and unique opportunities in ophthalmology by providing information about functional changes in response to age and pharmacological treatments. Currently such techniques can be applied only to animal models due to limited sensitivity of detection. Optical coherence imaging techniques like OCT, SLO, AO-SLO can provide phase and amplitude sensitive information about the morphology and function of the human eye offering higher speed and sensitivity than any other methods. However, limitations include the deterioration of spatial resolution due to the presence of speckle noise. Therefore, existing techniques are unable to provide high quality reconstructions of important types of cells in vivo. Currently we work on the development of novel - speckle-less OCT technique that will enable us to visualize retinal microstructure at the cellular level. 29 października 2019 roku prof. dr hab. Krzysztof Pachucki Faculty of Physics, University of Warsaw Quantum Electrodynamics of Light Atoms and Molecules In 1947 Hans Bethe [1] explained apparent discrepancy between Dirac theory for the hydrogen atom and the measurement of the 2S1/2 - 2P1/2 transition by W. Lamb and R. Retherford. His explanation set the grounds for the development of the quantum electrodynamic theory (QED) by S. Tomonaga, J. Schwinger, R. Feynman and F. Dyson. Inspired by this original work of Bethe, we search [2,3,4,5] for discrepancies between highly accurate spectroscopic measurements for light elements and theoretical predictions based on QED, in order to discover new effects or even new interactions which might result in the developement of Standard Model of fundamental interactions. References: [1] H. A. Bethe, The Electromagnetic Shift of Energy Levels, Phys. Rev. 72, 339 (1947). [2] K. Pachucki, V. Patkos and V. A. Yerokhin, Testing fundamental interactions on the helium atom, Phys. Rev. A 95, 062510 (2017). [3] M. Puchalski, J. Komasa, and K. Pachucki, Nuclear spin-spin coupling in HD, HT, and DT, Phys. Rev. Lett. 120, 083001 (2018). [4] M. Puchalski, J. Komasa, P. Czachorowski, and K. Pachucki, Nonadiabatic QED Correction to the Dissociation Energy of the Hydrogen Molecule, Phys. Rev. Lett. 122, 103003, (2019). [5] Bezginov, T. Valdez, M. Horbatsch, A. Marsman, A. C. Vutha, E. A. Hessels, Science 365, 1007 (2019). 25 czerwca 2019 roku prof. dr hab. Marek Żukowski International Centre for Theory of Quantum Technologies (ICTQT), University of Gdańsk Entanglement indicators for quantum optical fields We show that any multi-qudit entanglement witness leads to a non-separability indicator for quantum optical fields, which involves intensity correlation measurements and is useful for field states of undefined photon numbers. With the approach we get, e.g., necessary and sufficient conditions for intensity or intensity-rates correlations to reveal polarization entanglement. We also derive separability conditions for experiments with mutually unbiased multiport interferometers. Within the standard detector inefficiency model these entanglement indicators work for any detection efficiencies. For specific cases, we show advantages of using local intensity rates rather than intensities. The approach with rates allows a mapping of Bell inequalities for qudits to ones for optical fields. Our results may find applications also in studies of non-classicality of correlations in "macroscopic" many-body quantum systems of undefined or uncontrollable number of constituents. [arXiv:1903.03526 ] 28 maja 2019 roku prof. Yakov Kopelevich State University of Campinas (UNICAMP, Brazil) Graphite and graphene: scientific background It has been recognized long ago, and more recently confirmed experimentally, that peculiarity of electrons in graphite monolayer (graphene) is related to the particular linear spectrum of charge carriers expanding in a vicinity of the corner point K of the hexagonal Brillouin zone (BZ), similar to the conical dispersion of massless Dirac Fermions (DF) in 2D Quantum Electrodynamics. Because a real bulk graphite always contains nearly decoupled and misoriented graphitic planes, some of fundamental physical properties of N-layer (N = 1,2,3,.) graphene have been experimentally uncovered in bulk graphite prior and&nbsop;after experiments performed on graphene. In this presentation we give a comparative analysis of common physical properties found in graphite and N-layer graphene, focusing on the phenomena such as superconductivity, ferromagnetism, integer and fractional quantum Hall effects, discovered in these systems during the last ~ 20 years. 16 kwietnia 2019 roku prof. Leszek Roszkowski Astrocent, Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN i Narodowego Centrum Badań Jądrowych The dark matter dilemma and how to resolve it Dark matter is the second largest component of the mass-energy balance of the Universe. Despite the wealth of observational evidence in support of its existence, the identity of dark matter remains unknown. In my talk I will first briefly present what is known about the properties of dark matter. Next, I will discuss some more popular ideas for the nature of dark matter in terms of particle physics, as well as the experimental effort to detect the elusive dark matter particle. 19 marca 2019 roku dr hab. Marta Kopaczyńska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Politechniki Wrocławskiej Optical manipulation from nanomolecules to single cells The 2018 Nobel Prize in Physics has been awarded to Arthur Ashkin for the discovery and development of optical tweezers and their applications to biological systems. His revolutionary work opened a window into the world of molecular mechanics and spurred the rise of single-molecule biophysics. Optical tweezers (OT) use the mechanism of optical trapping in order to precisely manipulate and examine micro- and nano-sized objects. The object trapped in a focused laser beam can be displaced or rotated. Because of the subtle nature of non-mechanical manipulation, OT have become particularly useful in biotechnology and chemistry as they enable studying piconewton forces acting on a specimen. The novel methods of studying biomechanical properties of cells and nanomolecules with the use of the holographic version of optical tweezers will be presented. Based on our research the technique for measuring cancer cell stiffness and DNA elasticity will be presented. The changes of cytomechanics of cancer cells may have significant consequences. It is known that the stiffness of cells is closely related to their death, differentiation and migration. We used holographic optical tweezers (OT) as a novel method for determining mechanical properties of DNA molecules and cancer cells affected by pharmaceutical agents currently used in chemotherapy. The aim of our project is to study the nature of cellular response and the long-term effects of DNA demethylating agents and topoisomerase inhibitors on cancer cells. Usage of therapeutic scheme where there is a long gap between the treatments as well as opportunity for significant decrease of effective doses is an opportunity for reduction of adverse reactions caused by chemotherapy. 26 lutego 2019 roku Prof. Carlo Beenakker Instituut-Lorentz, Leiden University Majorana edge modes in topological superconductors Two-dimensional superconductors with broken time-reversal symmetry have been predicted to support topologically protected chiral edge states, providing a superconducting counterpart to the quantum Hall effect in semiconductors. The edge states carry charge-neutral quasiparticles, coherent superpositions of electrons and holes referred to as "Majorana fermions". The first observations have been reported recently, after several decades of unsuccesful search. We present an overview of electrical and thermal probes of the superconducting edge states, focusing on unique signatures of their Majorana nature and on applications for topological quantum computation. 29 stycznia 2019 roku Prof. Bertram Batlogg ETH Zurich, Switzerland Organic Molecular Semiconductors While organic LEDs have become standard consumer electronics, organic molecular crystals pose some intriguing conceptual questions about electron dynamics in a solid. These van-der-Waals bonded crystals are exceptionally pure and structurally perfect, yet the motion of the molecules causes intrinsic electronic disorder, predominantly of "dynamic off-diagonal" type. We will discuss various experimental studies pertinent to the new paradigm of charge motion in a crystal. 11 grudnia 2018 roku prof. dr hab. Czesław Radzewicz Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Towards strong ultrashort laser pulses Nobel Prize in Physics 2018 has been awarded for groundbreaking inventions in the field of laser physics; one of them being the Chirped Pulse Amplification (CPA). The technique has been invented by Donna Strickland and her back then PhD advisor Gérard Mourou and published in Strickland’s first research paper [1]. It has enabled a new generation of tabletop lasers that produce very brief pulses of intense light with instantaneous powers exceeding 1 PW. Such light interacts with matter in dramatically nonlinear ways, which has opened new physical regimes of experimental and theoretical explorations. Specifically, high-order harmonic generation has been discovered, leading recently to the development of attoscience. Another spectacular application of the CPA-based systems is the ability to directly accelerate charged particles by means of laser light. These and other physical examples of strong laser light applications will be mentioned, none of which would have been possible without the invention of the CPA. [1] D. Strickland and G. Mourou, Opt. Commun. 56, 219 (1985). 27 listopada 2018 roku Prof. Michael Berry University of Bristol, UK Nature’s optics and our understanding of light Optical phenomena visible to everyone abundantly illustrate important ideas in science and mathematics. The phenomena considered include rainbows, sparkling reflections on water, green flashes, earthlight on the moon, glories, daylight, crystals, and the squint moon. The concepts include refraction, wave interference, numerical experiments, asymptotics, Regge poles, polarisation singularities, conical intersections, and visual illusions. 23 października 2018 roku Prof. Wolfgang Domcke Department of Chemistry, Technical University of Munich, Garching, Germany Mechanistic aspects of solar energy harvesting with organic heterocycless Recently, so-called graphitic carbon nitride (g-C3N4) materials consisting of heptazine (tri-s-triazine) building blocks and N-heterocyclic covalent organic frameworks (COFs) emerged as a new class of photocatalytic materials capable of evolving H2 from water. Readily synthesized from cheap and earth-abundant precursors and intrinsically photostable, these materials have received immense attention. Numerous studies cataloged gains in H2 evolution by altering surface area, adding defects or dopants and tuning aromatic groups. However, the fundamental mechanisms of the photocatalytic activity for water splitting remain largely enigmatic. The inherent chemical and structural ambiguity of these polymeric materials results in numerous possible catalytic sites and reactive states and renders an accurate theoretical description of the photocatalytic processes challenging. Throughout the current literature, the mechanism of hydrogen evolution with carbon nitrides and N-heterocyclic COFs is interpreted in terms of paradigms developed for photoelectrochemical water splitting with semiconducting transition-metal oxides, that is, exciton formation, followed by exciton dissociation, separation of charge carriers and finally reaction of electrons and holes with water molecules at solid-liquid interfaces. However, there are a number of experimental observations which call the transfer of the traditional mechanistic picture of photocatalytic water splitting to polymeric carbon nitride materials into question. In particular, exciton binding energies and polaron stabilization energies are large in these molecular materials, which results in substantial energy losses of charge carriers. Recent experimental results indeed suggest that the photocatalytic activity may be localized at single molecular units of the polymeric materials and may be governed by local molecular photochemical reactions. Computational studies to be discussed in this talk led to the emergence of an alternative paradigm of water oxidation and hydrogen evolution with aromatic N-heterocycles. This alternative paradigm is based on novel insights into the specific photochemistry of N-heterocycles in hydrogen-bonded complexes with water. The computational results provide evidence that N-heterocycles, when photoexcited to low-lying 1ππ* or 1nπ* electronic states, can abstract a hydrogen atom from water molecules via a so-called proton-coupled electron transfer (PCET) reaction. By the absorption of a second photon, the excess hydrogen atom can be photodetached from the N-hydrogenated radical via a fast (nonstatistical) photodissociation reaction. The latter process regenerates the chromophore and thus closes the catalytic cycle. Overall, a water molecule is decomposed into H and OH radicals by two simple sequential photochemical reactions. The mechanistic details of this alternative concept of solar water splitting are illustrated by the discussion of excited-state minimum-energy paths for electron/proton transfer reactions, conical intersections and reaction barriers for selected hydrogen-bonded chromophore-water clusters, employing state-of-the-art ab initio electronic-structure computational methods. It is shown that heptazine is a molecule with truly unique properties for water oxidation. Perspectives for systematic improvements of the efficiency of N-heterocyclic water-splitting photocatalysts by orders of magnitude are discussed. 12 czerwca 2018 roku dr. hab. Ewelina Knapska Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. Marcelego Nenckiego Neuronal correlates of socially transferred emotions Social interactions are very important for human beings. In this respect we are not much different from many other animal species for which social interactions are crucial for survival and reproduction. The impairments of social interactions are observed in many brain disorders, such as autism spectrum disorder, schizophrenia or in disorders of personality. One of the pillars of good relationships with peers is empathy. Empathy is complex, multilayered phenomenon, which is based on ability to recognize and understand emotions of others. Sharing emotions between individuals (emotional contagion) is one of the simplest forms of social interaction. Understanding how brain controls social interactions is one of the central goals of neuroscience. Whereas social interactions and their effects on the emotional state of an individual are relatively well described at the behavioral level, much less is known about neural mechanisms involved in these very complex phenomena, especially in the amygdala, a key structure processing emotions in the brain. We use laboratory models of emotional contagion to identify and characterize the neuronal circuits controlling socially transferred emotions. I will describe the contemporary theories of empathy that assume evolutionary continuity of the phenomenon and show how we can use animal models to learn about the mechanisms underlying sharing emotions between individuals at very precise level of neuronal circuits. 29 maja 2018 roku prof. dr hab. Krzysztof A. Meissner Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego What we know we don't know in fundamental physics I will discuss the present status and the known main open questions in particle physics and cosmology. 17 kwietnia 2018 roku Dr. Mikhail I. Eremets Max-Planck-Institut für Chemie, Mainz, Germany Molecular semimetallic hydrogen and high temperature conventional superconductivity In 1935, Wigner and Hungtinton [1] predicted that insulating molecular hydrogen will dissociate to atomic metallic hydrogen at a high pressure. However, another way of metallization is also possible—in the molecular state, prior the dissociation, through gradual overlapping electronic bands. Current calculations are not precise enough to predict unambiguously which way of metallization is preferable. Our experiments [2] indicate that hydrogen transforms to metal in the molecular state at pressure of about 350 GPa when reflection of the sample significantly increases. At that pressure, hydrogen has poor electrical conductivity while showing metallic temperature dependence. At the same time, the Raman measurements evidence that hydrogen is in the molecular state. Our results are consistent with the recent theoretical works showing that the metallization happens through closing of an indirect band gap in molecular hydrogen. At pressures above 440 GPa the Raman signal gradually disappears, indicating dissociation to the atomic state or transformation into a good molecular metal where superconductivity is expected. Before the pure hydrogen, we found the high temperature superconductivity in a hydrogen-dominant material [3] with record Tc=203 K in H3S [4]. The superconductivity has been well established experimentally with the aid of different techniques and analyzed in numerous theoretical works. In particular, it was shown that the major input (90%) in the superconductivity is from hydrogen part of the phonon spectrum, and therefore H3S can be considered as doped atomic metallic hydrogen. Prospects of reaching room temperature superconductivity will be discussed too. References: 1. Wigner, E. and H.B. Huntington, On the possibility of a metallic modification of hydrogen, J. Chem. Phys., 1935, 3, 764-770 2. Eremets, M.I., et al., Molecular semimetallic hydrogen arXiv:1708.05217, 2017 3. Ashcroft, N.W., Hydrogen Dominant Metallic Alloys: High Temperature Superconductors? Phys. Rev. Lett., 2004, 92 187002 4. Drozdov, A.P., et al., Conventional superconductivity at 203 K at high pressures Nature 2015, 525, 73-77 27 marca 2018 roku Dr. Damien Thompson Department of Physics at University of Limerick, Ireland Nanoscale computer-aided design of supramolecular materials In this talk I will describe the difficulties encountered in designing materials at the nanoscale and present recent research in which computer simulations are used to guide experiments to create novel materials for devices. I will describe our attempts to decipher design rules for the synthesis of large-area molecular tunnel junctions with giant rectification of electrical current, graphene-based molecular sensors, and piezoelectric amino acid crystals. 20 lutego 2018 roku dr hab. Szymon Kozłowski Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego Quasars as probes of distant Universe Quasars are the brightest continuous sources of light in the Universe. They may serve as "standard rulers", enabling the measurement of distances not available with other methods. I will review basic physical and observational properties of these objects. In particular I will concentrate on the black hole mass and luminosity measurement methods, and then on how the luminosity may provide clues for both the distances in and properties of the Universe. 24 stycznia 2018 roku prof. dr hab. Marek Szymoński Zakład Fizyki Nanostruktur i Nanotechnologii, Instytutu Fizyki im. Mariana Smoluchowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Construction and addressing of molecular devices on semiconductor surfaces The design of electronic devices based on the intrinsic electronic properties of individual molecules is one of the ultimate goals for nanotechnology. A crucial yet challenging element in any molecular-scale device is the ability to controllably switch between two states, for example, by controlling the linear or rotational movement of a molecule between two different configurations. Over the past two decades, the development of scanning probe microscopy has facilitated the controlled tip-induced positioning of individual atoms and molecules. This development has reached unprecedented levels of precision on metal surfaces and has allowed the atom-by-atom or molecule-by-molecule construction of complex nanostructures. In the construction of prototypical single-molecule devices, however, the application of thin insulating films or of semiconductors as platforms for molecular device has the important advantage that the molecules can be electronically decoupled from the underlying bulk states and hence retain their intrinsic electronic properties. In my presentation 2 prototypical examples of molecular switches assembled on Ge(001) surface will be presented. In the first case, I will show recent results obtained in my group demonstrating the continuous rotational switching, and the controlled step-by-step single switching of an Y-shaped starphene molecule adsorbed on a dangling bond (DB) dimer created at the hydrogen-passivated Ge(001):H surface. In the second case, we shall demonstrate a controlled Y molecule interaction with DB wires on a bare Ge(001) surface. Using an unique cryogenic STM multiprobe device we could construct and operate the first fully reversible molecular switch, partially in a remote manner from the distances exceeding 50 nm, by injection of hot electrons into 1D DB dimer wire connected to the molecule. The presentation will be concluded by an outlook addressing some technological challenges to be overcome on the way towards practically functional devices. 19 grudnia 2017 roku Prof. dr Hugo Keller Physik-Institut der Universität Zürich, Zürich, Switzerland Probing fundamental properties of condensed matter systems with positive muons The muon-spin rotation (μSR) technique is a powerful tool for investigating fundamental magnetic and electronic properties of various condensed matter systems. In this technique the positive muon μ+ serves as a microscopic magnetic probe to detect local magnetic fields in the bulk of a solid. In many cases μSR has provided important information on the microscopic magnetic properties of condensed matter systems, which are hardly obtained with other experimental techniques. After a brief introduction to the basic principles of the μSR technique, some typical examples of the application of μSR for investigating local magnetic properties of various condensed matter are presented. The following topics are discussed in some detail: magnetic systems (ferro- and antiferromagnetic systems), unconventional high-temperature superconductors (cuprate and iron-based superconductors, vortex matter, coexistence of superconductivity and magnetism, phase diagrams), and multiferroic systems. The low-energy μSR technique developed at the Paul Scherrer Institute (PSI) is well suited for investigating multilayer structures containing superconducting and insulating (or metallic) layers. Slow positive muons of tunable energy are implanted at a very small and controllable depth below the surface of a sample on a nanometer scale. This allows all the advantages of standard μSR to be obtained in thin samples (films), near surfaces, and as a function of depth below surfaces. In non-metals (e.g. semiconductors) a positive muon μ+ can pick up an electron e- to form muonium (μ+e-) which is a hydrogen-like atom. The μSR technique is an ideal tool to determine the hyperfine coupling constant of muonium in semiconductors, to study muonium diffusion (quantum diffusion) in non-metals, and to test chemical reaction rate theories involving muonium. Some typical examples of muonium research will be briefly discussed. 28 listopada 2017 roku prof. Marcin Nowotny Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie Cryo-electron microscopy and its applications in structural biology Structural biology is a field that focuses on elucidating the atomic structures of molecules from living organisms' termed macromolecules, mostly proteins and nucleic acids. For many years structural biology was dominated by two techniques: X-ray crystallography and nuclear magnetic resonance spectroscopy. Electron microscopy (EM) lagged behind these two techniques because it could provide structural information at low resolution (~ 20 Å), which did not allow for the construction of atomic models of the molecules. Several breakthroughs changed this situation. The first was the development of the cryo-EM a method of freezing and visualization of molecules in amorphous ice. This allowed their direct observation in the natural aqueous environment. This method was established by Jaques Dubochet, the first laureate of this year's Nobel Prize in chemistry. Simultaneously, computational methods were developed, which allowed for a reconstruction of the three-dimensional shapes of macromolecules from the their microscopic images in different orientations (work by Joachim Frank, the second laureate of the prize). Over the last few years, much faster and more sensitive so-called direct electron detectors have been developed and implemented (also thanks to the contributions of Richard Henderson, the third laureate of the prize). This, combined with constantly improving software, has led to the "resolution revolution" in cryo-EM. It is now possible to obtain structures of biological macromolecules with molecular weights larger than 100 kDa at resolutions of about 3 Å, comparable with crystallography. At this resolution atomic models of the examined molecules can be built from scratch, without the need to for structural information from other methods. Cryo-EM has now become the main method of structural analysis of complex and mobile macromolecular machines, for which for many years it has been impossible to define the structure by other methods. 24 października 2017 roku prof. dr hab. inż. Marek Samoć Wydział Chemiczny, Politechniki Wrocławskiej Nonlinear optical properties of metal-containing nanostructures: plasmonic particles, metal clusters, coordination polymers Optimized third-order nonlinear optical (NLO) materials are required for a number of applications in laser technologies, telecommunication and biophotonics. We have been exploring several pathways towards systems where one could optimize both the magnitude of the nonlinear optical effect of interest and other functionalities of the system such as bright luminescence in desired wavelength range or biological functionalities. Promising materials include nanoparticles that can be engineered for particular functions, employing wet chemistry approaches for syntheses of colloidal nanoparticles and ligand exchange. Relatively well known are advantages of semiconductor particles (quantum dots) as e.g. markers in nonlinear microscopy for biological use. We found that they can be outperformed in certain respects by noble metal particles, in which the optical properties are strongly dependent on the presence of localized surface plasmon resonances. On the other hand, relatively small metal clusters (e.g. Au25), that do not support plasmonic excitations, can also show efficient two-photon absorption and can be engineered to provide additional useful features, like high emission quantum yield and very strong nonlinear chirooptic properties. Our most recent work has focused on NLO effects in coordination polymers, including metal-organic frameworks (MOFs). We have found that nanoparticles of a well-known pigment, Prussian Blue, exhibit very strong nonlinear absorption, which was identified as a sequential process involving two-photon absorption followed by absorption of a third photon. For certain MOFs, containing ligands with high intrinsic NLO properties, we have also seen both strong, metal ion dependent, nonlinear absorption and efficient multiphoton-induced emission. 30 maja 2017 roku Prof. Dr. Antonio Acín ICFO-The Institute of Photonic Sciences, Barcelona, Spain Quantum information theory with black boxes Device-independent quantum information processing represents a new framework for quantum information applications in which devices are just seen as quantum black boxes processing classical information. This level of abstraction makes device-independent protocols especially relevant for cryptographic applications, as existing quantum hacking attacks become impossible. After introducing the key ideas and concepts needed for the definition of the device-independent scenario, we review the main results and open questions and discuss how this new approach also sheds light on fundamental questions in quantum physics. 25 kwietnia 2017 roku prof. dr hab. inż. Andrzej Miniewicz Advanced Materials Engineering and Modelling Group Faculty of Chemistry, Wroclaw University of Science and Technology, Wrocław Physics of optical trapping of untrappable particles - gas bubbles Methods of optical trapping of dielectric particles are currently developed due to need of three dimensional manipulations and deposition of micro- and nanometric objects. They rely on, so called, gradient force that attracts particles toward laser beam focal point. However, objects of lower refractive index than surrounding environment, like gas bubbles in liquids, cannot be trapped. In this work we discuss state of the art of trapping and manipulating of not only gas bubbles but also droplets. For that purpose we are employing opto-thermal Marangoni effect. In this report we will show examples of droplet and bubble formation and their manipulation induced by moving laser light beam. The experimental results are modelled by the COMSOL-based finite-element method of numerical simulations that helped us to understand the complex physics behind the observed phenomena. We also discuss application of this tool for micromanipulation of objects, like nanocrystals, for growing microcrystals under laser light, we report on effects of vortices induced in liquid crystals or moving macroscopic objects [1-3]. 1. A. Miniewicz, S. Bartkiewicz, H. Orlikowska, K. Dradrach, "Marangoni effect visualized in two-dimensions Optical tweezers for gas bubbles", Scientific Reports, 6, 34787 (2016). 2. S. Bartkiewicz, A. Miniewicz, "Whirl-enhanced continuous wave laser trapping of particles", Phys. Chem. Chem. Phys. 17, 1077 (2015). 3. K. Dradrach, S. Bartkiewicz and A. Miniewicz, "Photonic vortices induced in a single-component phototropic liquid crystal", Phys. Chem. Chem. Phys., 18, 3832-3837 (2016). 28 marca 2017 roku dr hab. Andrzej Stupakiewicz Wydział Fizyki, Uniwersytetu w Białymstoku Ultraszybki zapis fotomagnetyczny w dielektryku Przedstawiona zostanie nowa metoda „zimnego” ultraszybkiego zapisu fotomagnetycznego. Metoda ta oparta jest na odwracalnym przełączeniu stanu magnetyzacji wyłącznie pojedynczym, liniowo spolaryzowanym ultrakrótkim impulsem laserowym. Mechanizm odpowiedzialny za przełączenie pozwala na najszybszy znany dotychczas proces zapisu informacji w czasie około 20 pikosekund, któremu towarzyszy ekstremalnie niska dyssypacja ciepła. Prezentacja dotyczyć będzie najnowszych badań, których wyniki opublikowano w styczniowym wydaniu Nature. 28 lutego 2017 roku dr Włodzimierz Lewandowski Główny Urzęd Miar Reforma polskiej metrologii - wyzwanie dla fizyków Polska metrologia instytucjonalna, przyjęła, z powodu różnych uwarunkowań geopolitycznych, kuriozalną form urzędu, niespotykaną, ani w krajach rozwiniętych ani nawet rozwijających się. Powszechnie na świecie metrologią, która jest sercem przemysłu zaawansowanych technologii, zajmują się wysokiej klasy instytuty państwowe, jak dla przykładu amerykański National Institute of Standards and Technology (NIST), którego fizycy w ostatnich dwóch dekadach zostali czterokrotnie wyróżnieni nagrodą Nobla. W Niemczech, przed powstaniem w roku 1887 pierwszego na świecie instytutu metrologii PTR (później PTB), odbyła się wielka dyskusja narodowa w środowisku przemysłowym i naukowym, którą zainicjował przemysłowiec i wynalazca Werner von Siemens. W Polsce taka dyskusja trwa od dekady, ale walka o Polski Instytut Miar (PIM), nie jest jeszcze zakończona. Konwersatorium opowie o dzisiejszym stanie prac nad reformą, i będzie ilustrowane najnowszymi przykładami naukowymi. 31 stycznia 2017 roku prof. dr hab. Kazimierz Rzążewski Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Bose-Einstein condensation and classical fields In my lecture I will explain our approach to equilibrium and non equilibrium properties of a weakly interacting Bose gas which is held at nonzero temperatures. I will also present some recent applications of the method. 20 grudnia 2016 roku prof. dr hab. Wiesław I. Gruszecki Instytut Fizyki, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie New light on photosynthesis 29 listopada 2016 roku dr hab. Paweł Jakubczyk Instytut Fizyki Teoretycznej UW The Kosterlitz-Thouless transition 25 października 2016 roku Prof. Laurens Molenkam Experimental Physics III Department, University of Würzburg Topological Physics in HgTe-based Quantum Devices 20 września 2016 roku Prof. Hideo Hosono Tokyo Institute of Technology, Japan Iron-Based Superconductors: discovery and progress We reported the first iron-based superconductor of LaFePO in 2006 and the second report of bulk superconductivity in LaFeAsO1-xFx with Tc=26K kindled the extensive research worldwide. So far more than 20,000 papers have been published up to date and the unique characteristics of the materials and the pairing mechanism are rather unveiled [1,2]. In this talk I talk a small story to discovery of iron-based superconductors and the recent progress in bulk and thin films. Emphasis is placed on double dome structure of Tc in heavy hydrogen-doped 1111 compounds [3-5]. [1] (book) N-L. Wang, H. Hosono, P. Dai, Iron-based Superconductors, Pan Stanford (2013)       P. D. Johnson, G. Xu, and W.-G. Yin, Iron-Based Superconductivity Ed. by Springer, (2015) [2] (review) H.Hosono and K.Kuroki, Physica C514,399(2015) [3] S. Iimura et al. Nat.Com. 3, 943(2012) [4] M. Hiraishi et al. Nature Physics 10, 300-303 (2014) [5] S. Iimura, S. Matsuishi, and H. Hosono, Phys. Rev. B, 94, 024512, (2016) 14 czerwca 2016 roku Prof. Eric Herbst Departments of Chemistry, Astronomy, and Physics University of Virginia, USA What Molecules Tell Us About the Formation of Stars and Planets Approximately 180 different molecules have been detected in stellar and interstellar sources in our galaxy and others. The interstellar sources are mainly so-called interstellar clouds, which are large accumulations of gas and dust, in which the gas can be largely molecular in nature. Dense interstellar clouds are the only known sites for the formation of stars and planets, and so are of great interest to astronomers. Molecules are excellent probes of physical conditions and lifetimes of sources in which they exist, and can be used to understand the various evolutionary stages in which portions of interstellar clouds collapse to form stars and planets. Molecules act as probes both through their characteristic spectra and through an understanding of the chemistry that produces them. In this talk, I will discuss the role molecules play in our understanding of the formation of low-mass stars such as our sun and the planets likely surrounding them. 17 maja 2016 roku dr hab. Michał Bejger Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN Pierwsza bezpośrednia obserwacja fal grawitacyjnych Fale grawitacyjne (zmienne w czasie zaburzenia czasoprzestrzeni rozchodzących się w niej jak fale) zostało zaproponowane przez Alberta Einsteina już w 1916 roku, jednak na eksperymentalne potwierdzenie ich istnienia potrzeba było prawie 100 lat. Oprócz niezwykle istotnego zweryfikowania teorii i stworzenia po raz pierwszy w historii możliwości badania ewolucji silnych pól grawitacyjnych, pierwsza detekcja fal przez detektory Advanced LIGO otwiera zupełnie nowe okno obserwacyjne na Kosmos - astronomię fal grawitacyjnych. Podczas wykładu opowiem o historii fal grawitacyjnych, idei detekcji przy pomocy interferometrów laserowych, opublikowanej niedawno pierwszej detekcji fal z układu podwójnego gwiazdowych czarnych dziur, innych astrofizycznych źródłach sygnału oraz planach na najbliższą przyszłość. 26 kwietnia 2016 roku Prof. Yigal Meir Physics Department, Ben-Gurion University, Israel Correlation Effects in Quantum Point Contacts Quantum point contacts (QPCs), are the basic building blocks of any mesoscopic structure, and display quantized conductance, reflecting the quantization of the number of transparent channels. An additional feature, coined the "0.7 anomaly", has been observed in almost all QPCs, and has been a subject of intensive debate in the last couple of decades. In the past we have attributed this feature to the emergence of a quasi-localized state at the QPC, which explains all the phenomenology of the effect. In this talk I will review the physics of the effect, and describe two new experiments, and relevant theories, one which measured the thermoelectric power through the QPC, and another which measured the conductance through length-tunable QPC. The experimental findings support the picture of the localized state(s). Interestingly, with increasing QPC length, it was found that both the 0.7 anomaly and the zero bias peak in the differential conductance oscillate and periodically split with channel length, supporting the idea that the number of the localized states increases with length, leading to an alternating Kondo effect. 22 marca 2016 roku Prof. Josep Fontcuberta Institut de Ciència de Materials de Barcelona, Spain The Magnetism of Oxides Magnetite, Fe3O4, guided early explorers towards unknown frontiers. Since those days, oxides have been the backbone of many scientific and technological developments. When high temperature superconductors were discovered, the subsequent enthusiasm stimulated an impressive development in oxide thin film growth technologies and a deep revision of the understanding of metal oxides and strongly correlated electronic systems. Today, oxides are fueling the discovery and development of unexpected, intriguing, and fascinating new areas of knowledge, such as magnetic ferroelectrics and magnetic monopoles. Ferromagnetic oxides are finding their way as active components in spintronics, either as spin filters for advantageous magnetic tunnel junctions or used to manipulate spins in non-magnetic materials, which could eventually lead to energy-efficient pure spin-current devices. The tiny spin-orbit coupling interaction, responsible for the magnetic anisotropy, has emerged as a toy that allows us the modulation of the transport properties, not only in metallic ferromagnetic systems, but also in antiferromagnetic metals and insulators. This may lead to a new generation of magnetic memory. "Interface is the device" and interfaces between oxides and metals, and interfaces between large band-gap oxides, have led to the discovery of emerging properties such as switchable "on-off" magnetization, by applying suitable electric fields, or magnetism and superconductivity in confined two-dimensional electron gas systems, which challenge our current understanding of oxides. This is the playground in which we fortunately play, learn, and imagine the future while enjoying building a new science out of the good old oxides. In the lecture, we will travel through the new materials and ideas that make this journey possible and so successful. 23 lutego 2016 roku prof. dr hab. Ewa Rondio Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) Neutrina oscylują - więc maja masę Nobel z fizyki 2015 Po krótkim wprowadzeniu dotyczącym natury neutrin, ich miejsca w Modelu Standartowym i ich oddziaływań, zostaną omówione wyniki eksperymentów, które były pierwszymi sygnałami, że z neutrinami dzieje się coś nietypowego. Pokazane zostaną wyniki eksperymentów wskazujących na deficyt neutrin docierających do nas ze Slonca, a także zaburzenie proporcji neutrin mionowych i elektronowych w obserwacjach neutrin atmosferycznych. Następnie zostaną przedstawione wyniki eksperymentów SuperKamiokande i SNO, za które została przyznana Nagroda Nobla. Wyjaśnienie wszystkich obserwacji przez zjawisko zmiany zapachu neutrina podczas propagacji, zwanego zjawiskiem oscylacji neutrin, pokaże spójny obraz wszystkich posiadanych w tej chwili wyników. Na zakończnie przedstawię obecny krajobraz badań zwiazanych z oscylacjami neutrin. 19 stycznia 2016 roku prof. dr hab. Andrzej Krasiński Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN Sto lat ogólnej teorii względności W ostatnim półwieczu nastąpił gwałtowny jakościowy i ilościowy skok w rozwoju medycyny, zarówno w metodach diagnostycznych opartych o nowe markery chorób, jak i w dziedzinie farmakoterapii. Podczas konwersatorium omówione zostaną molekularne podstawy skuteczności takich metod. We współczesnym procesie projektowania leków jest bowiem niezbędne zrozumienie, na poziomie cząsteczkowym, biofizycznej charakterystyki oddziaływań pomiędzy potencjalnym lekiem a jego celem terapeutycznym. Dotyczy to zwłaszcza chorób związanych z nieprawidłową ekspresją genów, np. z transformacją nowotworową. Ze względu na stopień skomplikowania molekularnych procesów regulatorowych "im dalej wyjaśniamy, tym dalej trzeba wyjaśniać" (prof. D. Shugar). Biofizyka molekularna dostarcza metod i kryteriów badawczych pozwalających na skuteczną redukcję tego stopnia skomplikowania. 8 grudnia 2015 roku dr Anna Niedźwiecka Instytut Fizyki PAN Biofizyka molekularna w projektowaniu leków W ostatnim półwieczu nastąpił gwałtowny jakościowy i ilościowy skok w rozwoju medycyny, zarówno w metodach diagnostycznych opartych o nowe markery chorób, jak i w dziedzinie farmakoterapii. Podczas konwersatorium omówione zostaną molekularne podstawy skuteczności takich metod. We współczesnym procesie projektowania leków jest bowiem niezbędne zrozumienie, na poziomie cząsteczkowym, biofizycznej charakterystyki oddziaływań pomiędzy potencjalnym lekiem a jego celem terapeutycznym. Dotyczy to zwłaszcza chorób związanych z nieprawidłową ekspresją genów, np. z transformacją nowotworową. Ze względu na stopień skomplikowania molekularnych procesów regulatorowych "im dalej wyjaśniamy, tym dalej trzeba wyjaśniać" (prof. D. Shugar). Biofizyka molekularna dostarcza metod i kryteriów badawczych pozwalających na skuteczną redukcję tego stopnia skomplikowania. 17 listopada 2015 roku dr hab. Konrad Kossacki Instytut Geofizyki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Wyniki misji Rosetta Misja Rosetta do komety 67P/Churyumov-Gerasimenko jest pierwszą w dziejach badań kosmicznych misja obejmującą lądowanie na powierzchni jadra komety, oraz długoterminowe obserwacje ewolucji komety z małej odległości. Planuję przedstawić założenia misji, nieoczekiwany przebieg lądowania sondy i trwających już rok pomiarów, oraz najważniejsze wyniki. 27 października 2015 roku Prof. Manfred Bayer Experimentelle Physik 2, TU Dortmund, D-44221 Dortmund, Germany Rydberg excitons in cuprous oxide In Rydberg atoms an electron has been promoted into a state with high principal quantum number, thereby representing an hydrogen atom-like object with dimensions in the micrometer-range. Such Rydberg atoms allow, for example, studies of the transition from quantum to classical dynamics. The description of excitons in semiconductors as hydrogen atom-like complexes has turned out to be extremely useful for describing their optical properties. Recently it has been shown that also an exciton can be highly excited by observing states with principal quantum number up to n=25 in high-quality natural cuprous oxide crystals [1]. This corresponds to an average radius of 1.04 ľm so that the exciton wave function is extended over more than 10 billion crystal unit cells. Subsequently, established effects from atomic physics could be demonstrated such as the Rydberg blockade where the presence of one such exciton prevents excitation of another exciton in its close vicinity [1]. The high spectral resolution in these studies has given detailed insight into the exciton level structure. Two examples for will be given which show in particular that the hydrogen model is not fully appropriate for describing excitons because of the reduction from full rotational symmetry to discrete symmetry in the crystal: (i) Angular momentum is not a good quantum number in a strict sense for a crystal. As a consequence high angular momentum exciton states become mixed with the dipole allowed P-excitons so that they can be observed in absorption. Moreover, they show a characteristic fine structure pattern [2]. (ii) In magnetic field manifold Zeeman splittings are observed which in particular bring states belonging to different quantum numbers in resonance. In this regime clear signatures of quantum chaos can be observed as evidenced by pronounced anticrossings, so that zero level splitting is suppressed in the level statistics. [1] T. Kazimierczuk, D. Fröhlich, S.Scheel, H. Stolz, and M. Bayer, Nature 514, 343 (2014). 16 czerwca 2015 roku Prof. Tilman Pfau 5. Physikalisches Institut, Universität Stuttgart, Germany A single charge in a Bose-Einstein condensate: from two to few to many-body physics Electrons attract polarizable atoms via a 1/r4 potential. For slow electrons the scattering from that potential is purely s-wave and can be described by a Fermi pseudopotential. To study this interaction Rydberg electrons are well suited as they are slow and trapped by the charged nucleus. In the environment of a high pressure discharge Amaldi and Segre, already in 1934 observed a lineshift proportional to the scattering length [1]. At ultracold temperatures and Rydberg states with medium size principle quantum numbers n, one or two ground state atoms can be trapped in the meanfield potential created by the Rydberg electron, leading to so called ultra-long range Rydberg molecules [2]. At higher Rydberg states the spatial extent of the Rydberg electron orbit is increasing. For principal quantum numbers n in the range of 100-200 and typical BEC densities, up to several ten thousand ground state atoms are located inside one Rydberg atom, We excite a single Rydberg electron in the BEC, the orbital size of which becomes comparable to the size of the BEC. We study the coupling between the electron and phonons in the BEC [3]. We also observe evidence for ultracold charge transfer processes for a single ion which is shielded by a Rydberg electron. Also reactive processes due to few-body Langevin dynamics involving a single ion can be studied. As an outlook, the trapping of a full condensate inside a Rydberg atom of high principal quantum number and the imaging of the Rydberg electron's wave function by its impact onto the surrounding ultracold cloud seem to be within reach [4]. [1] E. Amaldi and E. Segre, Nature 133, 141 (1934) [2] C. H. Greene, et al., PRL 85, 2458 (2000); V. Bendkowsky et al., Nature 458,1005 (2009) [3] J . B. Balewski, et al., Nature 502, 664 (2013) [4] T. Karpiuk, et al., arXiv:1402.6875 2 czerwca 2015 roku dr hab. Rafał Demkowicz-Dobrzański Instytut Fizyki Teoretycznej, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Metrologia kwantowa Słynne stwierdzenie Diraca "każdy foton interferuje sam ze sobą" nie jest słuszne gdy mamy do czynienia z interferometrią wykorzystującą fotony w stanach splątanych. Tego typu interferometria oferuje nieosiągalną w klasycznym podejściu precyzję, pozwalając na pokonanie granicy tzw. szumu śrutowego. W ostatnich latach dziedzina ta rozwija się niezwykle dynamicznie przechodząc od sfery eksperymentów akademickich do praktycznych rozwiązań w dziedzinie detekcji fal grawitacyjnych, zegarów atomowych i magnetometrii. Omówione zostaną wybrane osiągnięcia eksperymentalne w tej dziedzinie, jak również podstawy teoretyczne pozwalające na ocenę potencjalnych zysków z wykorzystania nieklasycznych stanów. 21 kwietnia 2015 roku dr Marek Dudyński MTF Sp. z o.o. i Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego Struktury grafenowe w węglach organicznych Spektroskopia ramanowska jest subtelnym narzędziem pozwalającym na odróżnienie różnych alotropów węgla w strukturach organicznych. Zastosowaliśmy tę technikę w kombinacji z analizą rentgenowską dla wykazania, że to struktury grafenowe są odpowiedzialna za zdumiewające własności węgla drzewnego. W szczególności przekraczająca 2000 m2/g powierzchnia wewnętrzna węgla aktywnego wynika z turbostratycznego ułożenia płatków zredukowanego tlenku grafenu, które łączą się pod wpływem wygrzewania przy wysokim ciśnieniu. Powoduje to przejście strukturalne od węgla amorficznego do grafitu poprzez fazę niemal czystego grafenu. 24 marca 2015 roku dr hab. Roman Ciuryło, prof. UMK Krajowe Laboratorium FAMO w Toruniu Spektroskopia: od metrologii cząsteczek do kontroli oddziaływań Dzięki wykorzystaniu ultra-wąskiego spektralnie promieniowania laserowego oraz optycznych grzebieni częstości do absolutnej kalibracji widm, spektroskopia daje nowe możliwości. Rozwój teorii kształtów linii widmowych położył podwaliny pod nową generacji spektroskopowych baz danych oraz metrologię ilości gazów. Rysują się perspektywy na jeszcze dokładniejsze wyznaczanie częstości przejść molekularnych i badanie oddziaływań między atomowych umożliwiające testowanie fundamentalnych teorii. Spektroskopowe pomiary szerokości dopplerowskiej linii widmowych wykorzystywane do wyznaczania stałej Boltzmanna i termometrii dopplerowskiej może się stać istotnym czynnikiem sprzyjającym redefinicji skali temperatury. Ultra wąskie przejścia w ultra-zimnych atomach uwiezionych w sieciach optycznych stały się niedościgłym wzorcem częstości co wymusza prace nad redefinicją sekundy. Spektroskopia dostarcza też kluczowych informacji na temat ultra-zimnych zderzeń. Ponadto umiejętne wykorzystanie optycznych rezonansów Feshbacha daje możliwość kontroli oddziaływań w ultra zimnych gazach atomowych. 17 lutego 2015 roku Prof. Michael Giersig Freie Universität Berlin and Helmholtz Zentrum Berlin Carbon-based nanomaterials for various applications The unique and tunable properties of carbon-based nanomaterials enable new technologies for identifying and addressing challenges in a biomedical and electronic research field. In this lecture I will discuss some of our results about the contributions of carbon-based nanomaterials in cell growth and manipulation, electronic and thermal properties of multiwalled carbon nanotubes as well as the growth and properties of graphene on metallic substrates. In linking technological advance back to the physical, chemical, and electronic properties of carbon based nanomaterials, this presentation will outline future opportunities for nanomaterial application. In this gallery SEM (a) and HRTEM (b) -images on single layer of graphene and their Raman characterization (c) as well as growth of osteoblast cells on MWCNT Mueller, N.S.; Morfa, A.; Abou-Ras, D,; Oddone, V.; Ciuk, T.; Giersig, M. Growing graphene on polycrystalline copper foils by ultra-high vacuum chemical vapor deposition. CARBON 78 347-355 NOV 2014 Firkowska, I.; Godehardt, E.; Giersig, M.; Interaction between Human Osteoblast Cells and Inorganic Two-Dimensional Scaffolds Based on Multiwalled Carbon Nanotubes: A Quantitative AFM Study. ADVANCED FUNCTIONAL MATERIALS 18 23 3765-3771 DEC 8 2008 27 stycznia 2015 roku prof. dr hab. Sylwester Porowski Instytut Wysokich Ciśnień PAN w Warszawie Azotek galu GaN półprzewodnik XXI wieku W wykładzie omówiona będzie Nagroda Nobla z fizyki przyznana w 2014 roku trzem uczonym japońskim Isamu Akasaki, Hiroshi Amano i Shuji Nakamurze za wynalezienie wydajnych diod z azotku galu świecących światłem niebieskim. Wynalazek ten pozwolił na dramatyczne zwiększenie efektywności zamiany energii elektrycznej na światło, co według szacunków amerykańskiego Departamentu Energii już w 2030 doprowadzi do zmniejszenia zużycia energii na oświetlenie w USA prawie o połowę. Na świecie badania azotku galu rozwijają się niezwykle dynamicznie i wiadomo już, że rewolucja w oświetleniu spowodowana wynalazkiem Noblistów jest dopiero "wierzchołkiem góry lodowej" pełnych możliwości tego półprzewodnika. Do najważniejszych obszarów zastosowań GaN należą projektory laserowe i oświetlenie laserowe, telekomunikacja, energetyka, medycyna, a także przyszłe zastosowania związane z promieniowaniem terahercowym i spintroniką. W Polsce badania w tych dziedzinach rozwijają się również bardzo intensywnie. Badania naukowe w dziedzinie fizyki i technologii GaN są obecnie prowadzone w Polsce w 11 instytutach naukowych. W wykładzie omówione zostaną również niektóre wyniki polskich badań w dziedzinie GaN oraz szanse na ich praktyczne wykorzystanie. 9 grudnia 2014 prof. dr hab. Jacek Waluk Instytut Chemii Fizycznej PAN w Warszawie Fizyka, biologia, medycyna, czy jednak chemia? (O nagrodzie Nobla z chemii w 2014 r.) Tegoroczną nagrodę Nobla z chemii przyznano za opracowanie metodologii kojarzonych z fizyką, których głównymi użytkownikami sa biolodzy. Postaram się przekonać słuchaczy, że decyzja Komitetu Noblowskiego jest jednak dobrze uzasadniona. 18 listopada 2014 Prof. Pawel Hawrylak Department of Physics, University of Ottawa Carbononics - Future of Microelectronics? We describe here results of our recent theoretical work aiming at design of graphene nanostructures capable of realizing the three functionalities of a quantum circuit: electronics, photonics and spintronics, in a single material and at the nanoscale[1]. Integration of these different functionalities using graphene quantum dots may enable a unified approach to Information and Communication Technologies - carbononics. The design tools include size, shape, type of edge, sublattice symmetry, topology, number of layers and carrier density in graphene quantum dots[1-7]. In particular, engineering sublattice symmetry opens new opportunities in voltage and light control of magnetic moments, size engineering leads to optical gaps from THz to UV while shape engineering leads to a degenerate exciton spectrum allowing for the generation of entangled photon pairs via XX-X cascade[7]. Geometry and e-e interactions allow for the integration of topologically protected states of matter into carbononics[8-10]. Comparison with experiment on colloidal graphene quantum dots[6,7] as well as other competing material systems[10] will be given. A. D. Guclu, P. Potasz, M. Korkusinski and P. Hawrylak,"Graphene Quantum Dots", Springer 2014 A. D. Guclu, P. Potasz, O. Voznyy, M. Korkusinski, P. Hawrylak, Phys. Rev. Lett. 103, 246805 (2009) A. D. Güçlü, P. Potasz and P. Hawrylak, Phys. Rev. B 84, 035425 (2011) P. Potasz, A. D. Güçlü, A. Wojs and P. Hawrylak, Phys. Rev. B 85, 075431 (2012) D. Guclu and P. Hawrylak, Phys. Rev. B 87, 035425 (2013) I. Ozfidan, M. Korkusinski, A. D. Güçlü, J. McGuire, P. Hawrylak, Phys. Rev. B. 89 085310 (2014) I. Ozfidan, M. Korkusinski, P. Hawrylak, 2014 (to be published) D. Guclu, M. Grabowski and P. Hawrylak, Phys. Rev. B 87, 035435 (2013) Isil Ozfidan, M. Vladisavljevic, Marek Korkusinski, and Pawel Hawrylak (to be published) Marek Korkusinski and Pawel Hawrylak, Nature Scientific Reports 4, 4903(2014) 21 października 2014 prof. dr hab. Włodzimierz Zawadzki Instytut Fizyki PAN 50 lat od doktoratu: pięć tematów Program konwersatorium: ⋅ Powitanie - dyrektor Instytutu Fizyki prof. dr hab. Leszek Sirko ⋅ Wystąpienie członka rzeczywistego PAN prof. dr hab. Jerzego Kołodziejczaka ⋅ Wykład - "50 lat od doktoratu: pięć tematów" prof. dr hab. Włodzimierz Zawadzki 20 maja 2014 dr hab. Piotr Szymczak Instytut Fizyki Teoretycznej UW O wzroście sieci rzecznych i korytarzy skalnych "Morskie fale, prążki na piasku na plaży, łagodna linia wybrzeża między przylądkami, zarys odległych wzgórz na horyzoncie, kształty obłoków - to wszystko zagadki formy i kształtu, które fizyk z mniejszym lub większym trudem powinien potrafić rozszyfrować" - pisał prawie sto lat temu D'Arcy Wentworth Thompson w swoim monumentalnym dziele "O wzroście i formie". Współczesna fizyka zdołała przesunąć się po drodze zakreślonej przez Thompsona - zaczęliśmy rozumieć, jakie mechanizmy rządzą spontanicznym uporządkowaniem materii i jak opisać układy, w których oddziaływania między elementami składowymi prowadzą do powstawania uporządkowanych struktur lub jakościowo nowych zachowań fizycznych. Na wykładzie opowiem o dwóch przykładach procesów samoorganizacji w świecie przyrody nieożywionej: o tym, jak powstają zalążki jaskiń i jak wzrastają sieci rzeczne na piaszczystym podłożu. W szczególności postaram się wyjaśnić, dlaczego początkowo planarna szczelina skalna rozpuszcza się w niejednorodny sposób, prowadząc do powstawania korytarzy krasowych i dlaczego strumienie spływające do rzeki Apalachicola na Florydzie łączą się ze sobą pod kątem 72 stopni. 18 marca 2014 prof. dr hab. Tomasz Wojtowicz Instytut Fizyki PAN Nanostruktury z rozcieńczonych półprzewodników magnetycznych II-VI do badań z zakresu spintroniki W przeciągu ostatnich dwóch dekad badania rozcieńczonych półprzewodników magnetycznych (DMS) w obszarze spintroniki (elektroniki bazującej na wykorzystaniu spinu nośników) skoncentrowane były na materiałach należących do rodziny związków III-V, z GaMnAs stanowiącym sztandarowy przykład, i wiele wysiłku poświęcone zostało próbie podniesienia ferromagnetycznej temperatury Curie TC tych materiałów do temperatury pokojowej. Zainteresowanie związkami III-Mn-V motywowane było faktem, że Mn usytuowany w pozycjach postawieniowych metalu w sieci krystalicznej tych związków dostarcza zarówno zlokalizowane spiny jak i "swobodne" dziury, niezbędne dla uzyskania ferromagnetycznego sprzężenia pomiędzy spinami. Z drugiej strony, historycznie pierwsze rozcieńczone półprzewodniki magnetyczne II-VI, takie jak np. CdMnTe, chociaż charakteryzują się bardzo niską temperaturą TC, umożliwiają niezależną kontrolę ilości spinów i nośników. Inną duża zaletą związków II-Mn-VI jest to, że ponieważ Mn jest w nich domieszką izoelektronową, jego obecność nie prowadzi do żadnego krytycznego obniżenia ruchliwości nośników prądu, w przeciwieśstwie do sytuacji związków III-Mn-V. Dlatego też związki II-Mn-VIs mogą istotnie przyczynić się do rozwoju badań z zakresu spintroniki, co najmniej na poziomie badań podstawowych, a także do demonstracji nowych efektów oraz idei nowych przyrządów spintronicznych. W moim referacie przedstawię krótką historię oraz omówię postęp osiągnięty ostatnio w badaniach z zakresu spintroniki dokonany z użyciem nanostruktur II-Mn-Te wytworzonych w Laboratorium Fizyki i Wzrostu Kryształów Niskowymiarowych IF PAN. Będzie to obejmowało zarówno dwu-, jedno-, jak i zero-wymiarowe nanostruktury bazujące na ZnMnTe oraz CdMnTe. Rozpocznę od krótkiej prezentacji wyników dotyczących technologii i badań samo-powstających kropek kwantowych z CdMnTe oraz bazujących na ZnMnTe nanodrutów wytwarzanych z wykorzystaniem wspomaganego katalizatorem złotym mechanizmu wzrostu para-ciecz-ciało stałe (VLS). Następnie skoncentruję się na ostatnio osiągniętym postępie w technologii epitaksji z wiązek molekularnych (MBE) tellurkowych nanostruktur zawierających dwuwymiarowy gaz elektronów (2DEG), który doprowadził do obserwacji ułamkowego kwantowego efektu Halla nie tylko w niemagnetycznych studniach kwantowych CdTe, ale także po raz pierwszy w systemie magnetycznym (bazującym na CdMnTe). Ta obserwacja, interesująca jako taka, otwiera także nowe perspektywy zastosowania nanostruktur DMS II-VI zarówno w podstawowych jak i aplikacyjnych badaniach z zakresu spintroniki. Po krótkim omówieniu kroków technologicznych, które pozwoliły na podniesienie jakości hodowanych metodą MBE nanostruktur CdMnTe do obecnego poziomu, przedstawię już dotychczas zademonstrowane zastosowania takich wysoko-ruchliwościowych nanosruktur magnetycznych 2DEG do: Indukowanej promieniowaniem THz oraz mikrofalowym generacji czystych prądów spinowych oraz efektywnej konwersji tych prądów z użyciem pola magnetycznego w spinowo spolaryzowane prądy elektryczne. Przekonującej demonstracji promieniowania terahercowego z fal spinowych wzbudzanych w rozcieńczonych półprzewodnikach magnetycznych poprzez efektywny process Ramanowski. Eksperymentalnej demonstracji zasady działania nowego typu tranzystora spinowego, bazującego na kontroli transmisji spinów poprzez sterowalne przejścia Landaua-Zenera. 25 lutego 2014 prof. dr hab. Adam Liwo Wydział Chemii, Uniwersytetu Gdańskiego Pierwsza nagroda Nobla z Chemii obliczeniowej Słowo "chemia" pochodzi z koptyjskiego "kemi", oznaczającego w starożytnym Egipcie wiedzę tajemną. Za pośrednictwem języka arabskiego to słowo przeniknęło do średniowiecznej Europy jako alchemia, będąca poprzedniczką współczesnej chemii. Chemia bada układy i zjawiska na tyle złożone, że mogły się one wydawać wręcz magicznymi dla filozofów Starożytności i Średniowiecza tym bardziej, że przyczyną obserwowanych makroskopowo reakcji chemicznych są procesy zachodzące w skali nano, do wyjaśnienia których konieczna jest mechanika kwantowa. Począwszy od powstania teorii atomistycznej Daltona, naukowcy osiągali coraz większe sukcesy w wyjaśnianiu początkowo tajemniczych przemian chemicznych na gruncie racjonalnym. Jakkolwiek obecnie wiadomo, że równanie Schrödingera najprawdopodobniej opisuje zachowanie układów molekularnych a aparat mechaniki statystycznej umożliwia powiązanie właściwości pojedynczych cząsteczek lub układów złożonych z niewielkiej ich liczby z właściwościami układów makroskopowych, rozwijanie modeli o różnym stopniu skomplikowania oraz metod obliczeniowych jest konieczne aby badać zachowanie układów złożonych z wielu molekuł takich, jak np. ogniwa paliwowe czy chloroplasty. Te modele i techniki obliczeniowe były i są rozwijane przez trzech laureatów ostatniej nagrody Nobla w dziedzinie chemii: Martina Karplusa, Michaela Levitta oraz Arieha Warshela, przyznanej im. "za prace nad modelami wieloskalowymi do badania złożonych układów chemicznych". Jest to pierwsza Nagroda Nobla kiedykolwiek przyznana za osiągnięcia naukowe wyłącznie w chemii teoretycznej, co czyni ją historyczną ponieważ chemia jest postrzegana jako nauka, którą uprawia się wyłącznie w laboratorium mokrym. W niniejszym wystąpieniu zostanie przedstawione podejście wieloskalowe stworzone przez Laureatów oraz innych naukowców pracujących w tej dziedzinie, jego składowe (mechanika i dynamika molekularna w reprezentacji pełnoatomowej, dynamika klasyczno-kwantowa, modelowanie gruboziarniste układów molekularnych) oraz jego zastosowania do badań reakcji chemicznych i biochemicznych, fałdowania i dynamiki białek i kwasów nukleinowych oraz wpływu środowiska na te procesy. Zostanie również pokazane ogromne znaczenie tych badań w naukach o materiałach i naukach o życiu, technologii i medycynie. 21 stycznie 2014 prof. dr hab. Marek Godlewski Instytut Fizyki PAN Jan Czochralski - ojciec dzisiejszej elektroniki Uchwałą z dnia 7 grudnia 2012 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2013 rokiem Jana Czochralskiego. W referacie omówię wkład tego polskiego uczonego w rozwój światowej nauki oraz techniki. Bez jego wynalazku trudno byłoby rozwinąć przemysł elektroniczny. Metoda opracowana przez prof. Jana Czochralskiego (nazywana metodą Czochralskiego) uływana jest do produkcji wysokiej jakości monokryształów krzemu wykorzystywanych przy produkcji elementów elektronicznych. W referacie omówię także krótko historię życia Jana Czochralskiego, w szczególności jego losy powojenne. 17 grudnia 2013 dr Piotr Sułkowski Instytut Fizyki Teoretycznej UW Knots, strings and quantum fields Matematyka bywa określana jako język fizyki. Fizyka natomiast często jest źródłem inspiracji dla matematyki, a wnioski wypływające z fizycznych argumentów nieraz prowadzą do fascynujących związków między z pozoru od siebie niezależnymi działami matematyki. W ostatnich dwóch dekadach byliśmy świadkami niezwykłej serii tego typu odkryć, będących konsekwencją badań nad ściśle rozwiązywalnymi kwantowymi teoriami pola oraz teoriami strun. Podczas wykładu przedstawione zostaną najważniejsze tego typu zależności pomiędzy teorią pola i teorią strun, a działem matematyki zwanym teorią węzłów. Zwięźle podsumowane zostaną zarówno wcześniej znane związki teorii węzłów z fizyką, jak też obecny stan badań na styku tych dwóch dziedzin. 19 listopada 2013 Prof. Yossi Paltiel Department of Applied Physics, The Hebrew University of Jerusalem, Izrael Quantum nano-devices at room temperatures A century ago Quantum mechanics created a conceptual revolution whose fruits are now seen in almost any aspect of our day-to-day life. Lasers, transistors and other solid state and optical devices represent the core technology of current computers, memory devices and communication systems. However, all these examples do not exploit fully the quantum revolution as they do not take advantage of the coherent wave-like properties of the quantum wave function. The traditional paradigm for quantum information processing relies on arrays of pure, isolated qubits and their coherent interactions to manipulate quantum superpositions and entangled qubit states. This approach has so far proved to be very difficult to realize. This is because of the detrimental effects of environmental noise, which destroys quantum resources like superpositions and entanglement. However, recently the role of noise as a potential enhancer, rather than destroyer, of quantum information processing, is being reconsidered in various scenarios, ranging from quantum simulations and complexity theory to the emerging field of quantum biology. We are developing a novel nano tool box with controls coupling between the quantum states and the environment. This tool box which combines nano particles with organic molecules enables the integration of quantum properties with the classical existing devices at ambient temperatures. In the talk I will present our the nano tool box and show studies of charge transfer, spin transfer and energy transfer in the hybrid layers as well as collective transfer phenomena. These enable the realization of room temperature operating quantum electro optical devices. For example I will present in details, our recent development of a new type of chiral molecules based magnetless universal memory exploiting selective spin transfer. 22 października 2013 prof. dr hab. Marek Trippenbach Wydział Fizyki UW Fizyka zimnych atomów - w poszukiwaniu korelacji kwantowych Na wykładzie przedstawię posumowanie stanu naszych badań w zakresie teorii ultra-zimnych atomów - kondensatów Bosego Einsteina. Zderzenia między atomami w kondensatach Bosego-Einsteina są źródłem wielu ciekawych efektów, do których opisu stosuje się wyłącznie język mechaniki kwantowej. Na przykład, rozkład gęstości w pojedynczej realizacji zderzenia dwu kondensatów, może znacząco się różnić od średniej kwantowej - rozbieżność między średnią a pojedynczym dobrze kontrolowanym eksperymentem jest nieobecna w świecie klasycznym. Atomy powstałe na skutek zderzeń są silnie skorelowane. Korelacje takie często są na tyle mocne, że nie opisuje ich język fizyki klasycznej - mówimy wtedy o efekcie splątania. Na skutek zderzenia, tworzone są pary atomów o przeciwnych prędkościach. To zjawisko, analogiczne do parametrycznego podziału częstosci w optyce kwantowej, prowadzi do ściskania stanu końcowego rozproszonych atomów. Współpracując z kilkoma grupami doświadczalnymi (prof. Chris Westbrook, Laboratoire Charles Fabry de l'Institut d'Optique, Paryż, Jorg Schiedmayer, Atominstitut - Institute of Atomic and Subatomic Physics, Wiedeń, Ken Baldwin, Australian National University, Canberra) próbujemy zaplanować eksperyment, w którym uda się wyprodukować wieloatomowy stan splątany. Taki stan może znaleźć zastosowanie w super precyzyjnych pomiarach interferometrycznych. 24 września 2013 Prof. Michal Zochowski Department of Physics and Biophysics Program, University of Michigan, Ann Arbor Dynamiczne własności sieci a przetwarzanie informacji w mózgu Fizyka sieci jest obecnie jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin fizyki, stanowi też podstawę do wyjaśnienia wielu zjawisk z zakresu nauk przyrodniczych i społecznych. Mózg, czy bardziej ogólnie, układ nerwowy jest jednym z przykładów układu biologicznego, w którego funkcjonowaniu dynamika sieci pełni zasadniczą rolę. Badania prowadzone w moim laboratorium koncentrują się na zrozumieniu tego, jak uniwersalne właściwości sieci przekładają się na wyższe procesy kognitywne i ogólne funkcjonowanie mózgu. W swoim wystąpieniu przedstawię kilka przykładów wpływu dynamiki sieci na procesy kognitywne, jak również postaram się pokazać jaką rolę może mieć fizyka w wyjaśnianiu pracy mózgu i jego patologii. 18 czerwca 2013 prof. nzw. dr hab. Lech Baczewski Instytut Fizyki PAN Konfiguracja spinowa i efekty powierzchniowe w magnetycznych cienkich warstwach metalicznych Lokalne oddziaływania na międzywierzchniach pomiędzy dwoma różnymi materiałami w nanostrukturach metalicznych mają istotny wpływ na właściwości całego układu ze względu m.in. na efekty spinowe, ładunkowe, naprężenia wywołane niedopasowaniem sieci krystalicznej. Obecnie dostępne nowoczesne metody wzrostu nanostruktur w ultra wysokiej próżni np. epitaksja z wiązek molekularnych MBE, pozwalają na projektowanie magnetycznych układów cienkowarstwowych o żądanych właściwościach takich jak namagnesowanie, koercja, anizotropia czy parametry wymiany. Przedstawione zostaną wyniki badań efektów powierzchniowych w metalicznych strukturach cienkowarstwowych magnetyczny metal przejściowy 3d/ niemagnetyczny metal przejściowy 4d na przykładzie modelowego układu Co/Mo. W celu zbadania konfiguracji spinowej w molibdenie w pobliżu międzywierzchni z kobaltem wytworzono metodą MBE szereg próbek o zmiennej grubości Mo. Struktura magnetyczna Co i Mo była badana przy zastosowaniu reflektometrii spolaryzowanych neutronów (PNR) oraz magnetometrii typu SQUID. Przedstawione zostaną podstawy fizyczne metody PNR oraz procedury symulacji uzyskanych widm. Zaprezentowany także będzie przegląd wyników neutronowych w innych warstwowych układach metalicznych, zwłaszcza w takich, gdzie metalem magnetycznym jest ziemia rzadka. 21 maja 2013 dr inż. Włodzimierz Strupiński Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, Warszawa Wzrost grafenu metodą sublimacji i CVD Grafen to pierwszy otrzymany kryształ dwu-wymiarowy (2D) wykazujący wiele bardzo interesujących własności materiałowych, m.in. wysoką mechaniczną wytrzymałość, sztywność, elastyczność, doskonałe przewodnictwo elektryczne i cieplne. Te bardzo atrakcyjne parametry zachęcają do intensywnych prac nad zastosowaniami grafenu w nowych przyrządach i materiałach kompozytowych, gdzie mógłby zastąpić tradycyjne materiały. Poza tym, ten sam materiał wykazujący cały szereg ekstremalnych właściwosci, umożliwia opracowanie zupełnie nowych technologii takich jak elastyczna elektronika, przezroczyste powłoki ochronne czy warstwy barierowe. Jednakże, podstawowym czynnikiem decydującym o rozwoju grafenowych produktów jest dostęp do odpowiednio wysokiej jakości warstw grafenowych. Na seminarium przedstawione zostaną metody wytwarzania grafenu w postaci warstw na węgliku krzemu i podłożach metalicznych metodami chemicznego osadzania z fazy gazowej oraz metodą sublimacji krzemu. Przedyskutowany zostanie mechanizm wzrostu grafenu i problemy towarzyszące technologii. Omówiona także będzie technika interkalacji grafenu, rola reagentów gazowych i wpływ paramerów podłoża. Szczególna uwaga będzie poświęcona metodologii charakteryzacji grafenu wytwarzanego w ITME, m.in. STM, AFM, LEEM, ARPES, micro-Raman, Hall i inne. 16 kwietnia 2013 prof. dr hab. Zbigniew Kisiel Instytut Fizyki PAN Spektroskopia rotacyjna i struktury najbardziej stabilnych izomerów klasterów wody, (H2O)n , n=6 - 10 Bieżąca rewolucja w metodach szerokopasmowej spektroskopii rotacyjnej otworzyla dostęp do takich nowych pól badań jak zastosowania astrofizyczne zakresu THz (n.p. radioteleskop ALMA) czy badania ekspansji naddźwiękowej wcześniej niedostępnych eksperymentalnie klasterów molekularnych. Postęp na tym drugim polu został umożliwiony poprzez opracowanie w laboratorium prof. Pate'a na University of Virginia nowatorskiego fourierowskiego spektrometru mikrofalowego wykorzystującego impulsy świergoczące. Bezprecedensowy szerokopasmowy dostęp, czułość i dynamika rejestracji widma umożliwiły, po raz pierwszy, obserwację widm rotacyjnych wielu różnych klasterów wody, zaczynając od trzech izomerów heksameru wody (H2O)6, a bieżąco do (H2O)15. Badania przy pomocy podstawienia izotopowego umożliwiły wyznaczenie trówymiarowych struktur sieci tlenowej w tych klasterach na poziomie precyzji 0.01Å. Takie wyniki były dotychczas uznawane za znajdujące się poza zasięgiem eksperymentu, a ich połączenie z obliczeniami ab initio pozwoliło na uzyskanie unikalnego nanoskalowego wglądu w sieć wiązań wodorowych wody. Wykład omówi podstawy metody eksperymentalnej i dotychczasowe wyniki dotyczące wybranych klasterów wody, opublikowane po raz pierwszy w Science 336, 897 (2012). 26 marca 2013 Prof. Grzegorz Jung Wydział Fizyki, Uniwersytetu Ben-Guriona, Beersheba, Izrael Szumy przepływu wirów w nadprzewodnikach Zjawisko szumów przepływu strumienia (flux flow noise), które było pierwszym eksperymentalnym dowodem na istnienie wirów Abrikosowa w nadprzewodnikach II-rodzaju, jest znane i intensywnie badane od prawie 50 lat. Jednakże opis zjawiska przy pomocy konwencjonalnych modeli, wiążących szum strumienia z fluktuacjami gęstości lub szybkości przepływu wirów, silnie rozmija się z rzeczywistością oglądaną w eksperymentach i to pomimo wielu poprawek i udoskonaleń wprowadzanych na przestrzeni lat do modeli teoretycznych. W wykładzie, po omówieniu samego zjawiska dysypacyjnego przepływu wirów i związanych z nim szumów napięcia, przedstawione zostanie nowy alternatywny mechanizm szumów oparty na dynamicznym współistnieniu różnych faz w materii wirowej. W szczególności pokazane zostanie iż zaproponowany mechanizm dobrze opisuje nadmiarowe szumy przepływu strumienia, szczególnie silnie przejawiające się w nadprzewodnikach wysokotemperaturowych i nie poddające się; opisowi w żadnym z istniejących modeli. 26 lutego 2013 Prof. Mark O. Robbins Department of Physics and Astronomy, Johns Hopkins University, USA Friction: A surprisingly slippery subject Friction affects many aspects of everyday life and has played a central role in technology dating from the creation of fire by rubbing sticks together to current efforts to make nanodevices with moving parts. The friction "laws" we teach today date from empirical relationships observed by da Vinci and Amontons centuries ago. However, understanding the microscopic origins of these laws remains a challenge. Friction is a complex multiscale phenomenon that depends on both atomic interactions in contacts, and the macroscopic elastic and plastic deformation that determine the morphology and stress distribution within these contacts. Recent experiments and simulations have provided new information about friction at the atomic scale. The results are often counterintuitive, with solids sliding more easily than fluids and fluids resisting shear like solids. The talk will discuss the origins of friction, starting with how roughness affects the area where two surfaces actually touch, then addressing what contact means at the atomic scale and finally considering how surfaces can lock together in regions of contact to produce the macroscopic friction laws we teach. 29 stycznia 2013 Prof. Olle Inganäs Center of Organic Electronics (COE), Linköpings Universitet, Linköping, Sweden Biopolymers and electronic polymers integrated: from wire transistors to white light sources, plastic solar cells and charge storage in biopolymers The realm of biological polymers contribute the largest amount of polymers on earth, with a dominant contribution in plants. Information storage and functions are expressed in DNA, RNA and proteins; all assembled with the help of solar energy through photosynthesis, delivering structural polymers such as cellulose and lignin, and feeding all forms of life. Our ambition to combine biopolymers with conjugated polymers/molecules from organic electronics, at the molecular and at the materials level, has led to new means for detection of misfolded proteins and DNA hybridization, and to electronic devices incorporating protein or DNA templates, including white light sources and electrochemical wire transistors. with the 10 % power conversion efficiency now attained with organic photovoltaics, and coming developments of low cost printed photovoltaics, a low cost renewable solar photovoltaic economy is possible. The next problem to solve is that of storing electrical energy over days and weeks. A novel combination of electroactive biopolymers and conjugated polymers may offer new means of storage. 8 stycznia 2013 dr hab. Konrad Banaszek, prof. UW Instytut Fizyki Teoretycznej UW Nobel z fizyki 2012: Małe jest intrygujące! Nagrodę Nobla z fizyki w 2012 r. otrzymali wspólnie Serge Haroche oraz David J. Wineland. Rozwinęli oni techniki doświadczalne, które umożliwiły kontrolowanie i detekcję pojedynczych układów kwantowych, takich jak fotony we wnękach rezonansowych oraz jony w pułapkach. Pozwoliło to na wykonanie szeregu pięknych eksperymentów, które od narodzin mechaniki kwantowej pozostawały w sferze myślowej, a które w dobitny sposób unaoczniają kwantowość mikroświata i wynikające stąd intrygujące zjawiska. 18 grudnia 2012 prof. dr hab. Andrzej Wróbel Pracownia Układu Wzrokowego, Zakładu Neurofizjologii, Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie Mózg a świadomość Podstawowym zadaniem ludzkiego mózgu jest zapewnienie przeżycia organizmu, a nie dokładne odwzorowanie świata zewnętrznego. Dla człowieka wężowaty kształt (oznaczający zagrożenie) powoduje przede wszystkim reakcję ucieczki, a kolor dojrzałego owocu (oznaczający pokarm) - reakcję zbliżenia. Dopiero w dalszej kolejności następuje dokładne rozpoznanie tych bodźców i, w miarę potrzeby, analiza znaczenia bardziej skomplikowanego obrazu, np. węża podającego jabłko. Percepcje wytwarzane w trakcie analizy bodźców wzrokowych zależą od genetycznie uwarunkowanych połączeń między komórkami mózgu, oraz ich modyfikacji powstałych w trakcie doświadczenia wzrokowego. Zasadniczą część odbieranej informacji zmysłowej sieć neuronalna mózgu wykorzystuje w procesach automatycznych (rozpoznanie widzianych wcześniej obiektów itp.) lub całkowicie pomija w procesie szybkiej selekcji (głównie w wyniku wewnętrznych mechanizmów hamowania). Z tego powodu nasze percepcje reprezentują subiektywną pochodną rzeczywistości uwarunkowaną potrzebą przeżycia a nie "prawdziwym" obrazem otoczenia. Podczas wykładu przedstawię podstawowe fakty z fizjologii układu wzrokowego w świetle nowych hipotez świadomej percepcji starając się odpowiedzieć na pytania, do jakiego stopnia doznania wzrokowe odwzorowują rzeczywisty obraz zewnętrznego środowiska i czym może być świadome doznanie wzrokowe. 20 listopada 2012 prof. dr hab. Arkadiusz Wójs Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej Ciecze kwantowe - opis w ramach teorii złożonych fermionów Ciecze kwantowe - egzotyczna faza materii której odkrycie przyniosło R. B. Laughlinowi, H. L. Stör­merowi i D. C. Tsui nagrodę Nobla z fizyki w 1998r. - powstają w układach elektronów ściśniętych w cienkiej (kwazi-dwuwymiarowej) warstwie pod działaniem silnego poprzecznego pola magnetycznego. Obok innych fascynujących własności różne ciecze mogą posiadać wzbudzenia kwazicząstkowe obdarzone ułamkowym ładunkiem elektrycznym oraz enionową (czyli ani fermionową, ani bozonową) a nawet nieprzemienną statystyką warkoczową. Ich sławnym przejawem jest ułamkowy kwantowy efekt Halla - niezwykle dokładna kwantyzacja oporności hallowskiej i jednoczesne znikanie magneto­oporu podłużnego, występujące przy szczególnych kombinacjach koncentracji elektronów oraz pola magnetycznego (odpowiadających prostym ułamkowym zapełnieniom poziomów Landaua). Zrozumienie cieczy kwantowych oraz ułamkowego efektu Halla opiera się na oryginalnej koncepcji "złożonego fermionu", definiowanego (w pewnym sensie) jako topologiczny stan związany ładunku elektrycznego i strumienia magnetycznego. W skrócie, oddziałujące elektrony poruszające się w silnym polu magnetycznym wiążą część strumienia przekształcając się w ten sposób do złożonych fermionów w efektywnie osłabionym polu magnetycznym, których wzajemne oddziaływania są często zaniedbywalne. Teoria złożonych fermionów J. K. Jaina (nagroda Buckleya w 2002r.) pozwala na liczne przewidywania sprawdzalne doświadczalnie i podaje jawną postać wielociałowych funkcji falowych, które można testować numerycznie. Teoria jest dobrze ugruntowana i zaakceptowana dla cieczy i własności opisywanych przez swobodne złożone fermiony (np. tzw. hierarchia Jaina stanów ułamkowego kwantowego efektu Halla i ich wzbudzeń) oraz wciąż rozwijana w nowych kierunkach, m.in. w odniesieniu do tzw. nieabelowych cieczy kwantowych, obiecujących w kontekście realizacji topologicznego komputera kwantowego. Niniejszy wykład przypomni temat i pojęcia elektronowych cieczy kwantowych, kwantowego efektu Halla, złożonych fermionów, statystyki warkoczowej oraz topologicznego komputera kwantowego, a także będzie stanowić przegląd niedawnych (po części własnych) osiągnięć w opisie za pomocą złożonych fermionów nieabelowych cieczy kwantowych, które w ostatnich latach przyciągnęły uwagę szerszego grona fizyków. W szczególności, zostanie przedstawiony obraz złożonych fermionów o różnych "smakach", który wydaje się obiecujący do opisu złożonych fermionów z oddziaływaniem parującym/klasterującym, adekwatnych dla dwóch obserwowanych doświadczalnie stanów hipotetycznie nieabelowych (stany ułamkowego efektu Halla typu "pfaffian" Moore'a-Reada oraz "parafermion" Reada-Rezayi). 30 października 2012 prof. nzw. dr hab. Ryszard Buczko Instytut Fizyki PAN Krystaliczny izolator topologiczny Podczas konwersatorium omówię teoretyczne przewidywania własności elektronów Diraca na powierzchniach i międzypowierzchniach w krystalicznych izolatorach topologicznych na bazie materiałów IV-VI. Opiszę także eksperymenty potwierdzające istnienie stanów krystalicznego izolatora topologicznego w kryształach mieszanych PbSnSe. Odkrycie izolatorów topologicznych jest jednym z najważniejszych osiągnięć ostatnich lat w fizyce ciała stałego. W tych nowych materiałach kwantowych symetria odwrócenia czasu i silne efekty relatywistyczne (spin-orbitalne) wymagają by obok stanów objętościowych izolatora, na jego powierzchni istniały także metaliczne heliakalne stany elektronów Diraca. Te stany powierzchniowe zakodowane są w nietrywialnej topologii funkcji falowych elektronów walencyjnych i nie mogą zostać zniszczone przez niemagnetyczny nieporządek. Ostatnio pokazano teoretycznie możliwość istnienia nowej klasy topologicznych izolatorów, nazwanych krystalicznymi, w których symetria krystaliczna zastępuje symetrię odwrócenia czasu w topologicznej ochronie stanów powierzchniowych. Zaprezentuję wyniki eksperymentów pokazujące, że wąskoprzerwowy półprzewodnik Pb1-xSnxSe jest krystalicznym izolatorem topologicznym. Zależna od temperatury kątowo-rozdzielcza spektroskopia fotoemisyjna pokazuje, że w materiale tym, dla x=0.23, zachodzi topologiczna przemiana fazowa, z normalnego izolatora do KIT w temperaturze Tc < 100K. 18 września 2012 Prof. Wolfgang Domcke Department of Chemistry, Technische Universität München Conical Intersections and their Role for the Photostability of the Building Blocks of Life High stability with respect to photochemical destruction by ultraviolet light is a decisive property of biological molecules. Recent excited-state electronic-structure calculations and time-dependent quantum wave-packet calculations of the nuclear motion have revealed the role of conical intersections of electronic potential-energy surfaces for the highly efficient excited-state deactivation in biological molecules such as DNA bases, DNA base pairs, aromatic amino acids and peptides. The twisting of CC double bonds or CN bonds in 1ππ* excited states has been identified as a generic mechanism for ultrafast radiationless decay in heteroaromatic molecules. In addition, extensive experimental and computational studies have provided clear evidence of the role of optically dark and dissociative 1πσ* states in the excited-state deactivation of aromatic chromophores with acidic groups (OH, NH, or NH2). Our ab initio computational results indicate that specific electron-driven proton-transfer processes in hydrogen-bonded supramolecular systems also play a universal role in the photochemistry of biopolymers (DNA and proteins). It is suggested that these processes are the origin of the exceptional photostability of these compounds which has lead to their selection at the beginning of the biological evolution. 22 maja 2012 prof. dr hab. Barbara Wosiek Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków Pierwsze dwa lata LHC Wielki Zderzacz Hadronów (Large Hadron Collider - LHC) w CERN otwiera możliwości dokonania znacznego postępu w zrozumieniu natury otaczającego nas wszechświata. Energia przyśpieszanych wiązek i świetlność akceleratora zostały tak zaprojektowane, aby badać zjawiska fizyczne zachodzące przy energiach rzędu teraelektronowoltów (TeV). Główny cel badań prowadzonych przy LHC to poznanie procesu łamania elekrosłabej symetrii, opisywanego przez mechanizm Higgsa. LHC stwarza również obiecujące perspektywy dokonania odkryć prowadzących do sformułowania teorii unifikującej oddziaływania występujące w przyrodzie. Ostatnie dwa lata to okres sukcesów LHC. Eksperymenty ATLAS, CMS, ALICE i LHCb przedstawiły bogate spektrum wyników doświadczalnych, dotyczących zarówno weryfikacji Standardowego Modelu (SM) jak i poszukiwania zjawisk wykraczających poza SM. Rozpoczęto intensywne poszukiwania bozonu Higgsa, i przedstawiono znaczące ograniczenia na jego produkcję. Co wiecej, uzyskano także szereg ograniczeń na występowanie zjawisk wykraczających poza SM, takich jak supersymetria, nowe masywne cząstki, złożona struktura kwarków i inne. W referacie zostaną przedstawione najciekawsze rezultaty oraz perspektywy przyszłych badań. 24 kwietnia 2012 Prof. Paweł Artymowicz Physical Sciences, University of Toronto Teorie powstawania pozasłonecznych układów planetarnych More than a thousand candidate exoplanetary systems have recently been discovered. I give a brief introduction to the diversity see among these systems and how we think it follows from their modes of origin, highlighting the role of protoplanetary disks and disk-planet coupling that leads to planet migration in the first few million years after the formation of the central star. The gas-and-dust disks evolve and gradually disappear in time, however even systems so old as the solar system feature observable disks of interplanetary dust, while the young ones such as Beta Pictoris, Fomalhaut and HR8799 have much more prominent and dusty disks. I present the new theory of how radiation pressure from the central star helps to determine the observed, intricate disk morphology, which has been observed in the well resolved imaging of such objects. Growing modes and instabilities concentrated at the inner edge of the disk break the initial axial symmetry and introduce spiral and vortical structure present in a wide class of optically thick astrophysical disks, including disks other than the forming planetary systems. 20 marca 2012 prof. dr hab. Andrzej Kozłowski Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Przemiana fazowa Verwey'a w magnetycie Fe3O4 Magnetyt jest obecny w naszym życiu dosłownie i w przenośni. Pomaga organizmom orientować się w przestrzeni, a organizmom wyższym, ludziom, poznać historie magnetyczną Ziemi i zapisać ją na nośnikach pamięci, często również zawierających magnetyt. Ta wielość "zastosowań" magnetytu jest konsekwencją bogactwa zjawisk, które ten materiał prezentuje. Jednym z tych zjawisk jest przemiana fazowa Verwey'a, gdzie wszystkie własności fizyczne mają spektakularne anomalie. Mimo 70 lat od jej poznania przemiana Verwey'a ciągle kryje tajemnice, w szczegolnosci tą, że może być to przemiana ciągła i nieciągła. Przemiana Verwey'a i poszukiwania przyczyn jej dwojakiego charakteru będzie podstawą mojego wystąpienia. 28 lutego 2012 Prof. Carl-Philipp Heisenberg Institute of Science and Technology, Klosterneuburg, Austria Mechanics of Cells and Tissues Tissue morphogenesis during embryonic development is brought about by mechanical forces which are generated by the specific biophysical and motility properties of its constituent cells. It has also been suggested that embryonic tissues behave like immiscible liquids with a given surface tension and that differences in surface tension between tissues determine their spatial configuration during embryogenesis. To understand how single cell biophysical and motility properties regulate tissue surface tension and how tissue surface tension controls tissue organization in development, we are studying the specific function of germ layer progenitor cell adhesion, cell cortex tension and motility in determining germ layer organization during zebrafish gastrulation. We found that the combinatorial activity of progenitor cell adhesion, cortex tension and motility determines germ layer tissue surface tension and that differences in germ layer tissue surface tension influence germ layer organization during gastrulation. We will discuss these findings in the light of different hypotheses explaining how single cell biophysical properties determine tissue morphogenesis in development. 24 stycznia 2012 prof. dr hab. Iwo Białynicki-Birula Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie Zasady nieoznaczoności dla fotonu Uncertainty relation for photons that overcomes the difficulties caused by the nonexistence of the photon position operator is derived in quantum electrodynamics. The photon energy density plays the role of the probability density in configuration space. It is shown that the measure of the spatial extension based on the energy distribution in space combined with a measure of the spread in the photon momentum leads to an inequality that is a natural counterpart of the standard Heisenberg relation. In contrast to the standard Heisenberg uncertainty relation the extension from one to three dimensions is nontrivial. The equation satisfied by the photon wave function in momentum space which saturates the uncertainty relations has the form of the Schroedinger equation in coordinate space in the presence of electric and magnetic charges. 29 listopada 2011 prof. nzw. dr hab. Ewa Łokas Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN Odległe supernowe: Nagroda Nobla 2011 25 października 2011 dr hab. Piotr Suffczyński, prof. UW Wydział Fizyki UW Epileptyczne przejścia fazowe 31 maja 2011 prof. dr hab. Karol Wysokiński Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie O nadprzewodnictwie niekonwencjonalnie - w stulecie odkrycia 19 kwietnia 2011 dr Łukasz Cywiński Instytut Fizyki PAN Topologiczne niespodzianki w strukturze pasmowej półprzewodników z wąską przerwą 29 marca 2011 mgr Mateusz Goryca Instytut Fizyki Doświadczalnej UW Spektroskopia kropek kwantowych CdTe z pojedynczymi atomami magnetycznymi 25 stycznia 2011 Prof. Dr. Vladimir Dyakonov Institute of Physics, University of Wurzburg and Bavarian Center for Applied Energy Research, Germany Optoelectronics and Photovoltaics based on Organic Semiconductors 14 grudnia 2010 dr hab. Andrzej Wysmołek Instytut Fizyki Doświadczalnej, Wydziału Fizyki UW Grafen - radość dla fizyków i nadzieja elektroniki? 16 listopada 2010 prof. dr hab. Piotr Bogusławski Instytut Fizyki PAN Kolektywna polaryzacja spinowa elektronów p, czyli o nowej klasie materiałów magnetycznych 26 października 2010 prof. dr hab. Bogdan Cichocki Instytutu Fizyki Teoretycznej, Wydziału Fizyki UW Dynamika Stokesa - wyzwanie dla fizyki statystycznej 28 września 2010 Prof. Jacek K. Furdyna University of Notre Dame Sprzężenie wymienne pomiędzy warstwami magnetycznymi w półprzewodnikach wielowarstwowych 27 kwietnia 2010 Jakub Sielewiesiuk AOMB Polska sp. z o. o. Patenty europejskie - czyli jak Europa chce dogonić USA i Japoni? 30 marca 2010 doc. dr hab. Krzysztof Rogacki Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu Nadprzewodnictwo w temperaturze pokojowej: mit czy realna perspektywa 2 marca 2010 prof. dr hab. Grzegorz Wrochna Instytut Problemów Jądrowych w Świerku POLFEL - polski laser na swobodnych elektronach 26 stycznia 2010 doc. dr hab. Wojciech Kwiatek Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie Obrazowanie układów złożonych metodami mikroskopowymi
Adres:     al. Lotników 32/46, 02-668 Warszawa Tel.:   (+48 22) 843 70 01 NIP:  525-000-92-75 Fax.:  (+48 22) 843 09 26 REGON:  000326061