Uprzejmie zawiadamiamy, że w tym semestrze wykłady z fizyki dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, organizowane przez Instytut Fizyki PAN od roku 1991 i Szkołę Nauk Ścisłych (od 1993 r.), będą kontynuowane w następujących terminach:

24 października 2005
doc. dr hab. Ludwik Lis (Instytut Fizyki PAN)

Lasery gazowe ich historia i fizyka

Tematem wykładu jest historia odkrycia laserów począwszy od słynnej teorii promieniowania Einsteina, rok 1917, do lasera Maimana, rok 1960. Na wykładzie będzie omówiona zasada działania lasera, własności światła emitowanego laserem oraz omówione różnice pomiędzy światłem lasera i światłem źródeł "termicznych", słońce, żarówka itp. Omawiane tematy będą poparte licznymi pokazami doświadczeń ilustrujących: własności laserów, laserowego światła oraz możliwości zastosowania laserów w praktyce. Doświadczenia będą wykonywane przy użyciu laserów helowo neonowych. Będą również omówione i pokazane impulsowy laser azotowy i laser barwnikowy oraz inne.

7 listopada 2005
dr Andrzej Wysmołek  (Uniwersytet Warszawski)

Energia w przyrodzie

Wszystkie procesy zachodzące w przyrodzie ożywionej jak i nieożywionej mają swoje odzwierciedlenie w przemianach energii. Nie ma znaczenia czy są to procesy chemiczne, jądrowe, mechaniczne, elektryczne, magnetyczne, cieplne czy świetlne - zawsze towarzyszy im przemiana jednej postaci energii w inną. Gdy kosztem energii wykonywana jest praca, wyczerpuje się zapas energii w jej w dotychczasowej postaci. Nie oznacza to jednak, że energia znika odnajdujemy ją w innej formie.

Na wykładzie przedstawione zostaną przemiany energii w wybranych procesach zachodzących w przyrodzie. Szczególny nacisk położony zostanie na zasadę zachowania energii. Treść wykładu zilustrowana będzie doświadczeniami. Część z nich można przeprowadzić samodzielnie w warunkach domowych.

21 listopada 2005    Uwaga - wyjątkowo rozpoczęcie o 17:30.
dr Aleksander Wittlin  (Instytut Fizyki PAN)

Nauka ukrywania sekretów

Od dziecka mamy różne sekrety, maja je także przedsiębiorstwa, organizacje i państwa. Taka ochrona informacji dotyczy  naszych spraw osobistych, tajemnic handlowych, wojskowych czy dyplomatycznych.  Ponieważ przesyłanie i przetwarzanie informacji, w postaci Internetu, baz danych,  cyfrowej telewizji i telefonii odgrywa w naszym życiu coraz większą role, tym tez ważniejsza jest tez ochrona tych informacji. W trakcie wykładu omówię sposoby ochrony informacji, a w szczególności podstawy kryptologii, nauki o szyfrach.

12 grudnia 2005
Prof. Łukasz Turski  (Centrum Fizyki Teoretycznej)

Fizyka panowania nad tłumem

Dwadzieścia czteru lata temu, 13 grudnia 1981r wprowadzono w Polsce stan wojenny. Mogliśmy wtedy wszyscy i niemal co dnia widzieć karne oddziały Milicji starające się rozproszyć uliczne demonstracje i zapanować, używając siły, nad zgromadzonymi tłumami. Dziś też możemy oglądać, jak wyglądają próby policji opanowania tłumu demonstrantów, np. podczas meczów piłkarskich. Czy metody działania policji oparte są na jakichś interesujących prawach fizyki? Odpowiedzi na to pytanie poświęcony będzie ten wykład.

9 stycznia 2006
prof. dr hab. Andrzej Suchocki  (Instytut Fizyki PAN)

Lasery z pierścionków

Niektóre kryształy, w tym naturalne minerały, mogą być ośrodkami czynnymi dla uzyskiwania akcji laserowej. Należą do nich także piękne kamienie szlachetne i półszlachetne jak rubin, szafir czy aleksandryt. W niniejszym wykładzie zostaną przedstawione podstawowe typy laserów z ośrodkami czynnymi w postaci kryształów oraz szkieł oraz ich zastosowania, od technologii, poprzez medycynę, aż do uzyskiwania fuzji termojądrowej. Pokazane zostaną też niektóre zastosowania kryształów jako materiałów dla optyki nieliniowej, w tym dla generacji światła o zwiększonej częstotliwości i mieszania częstotliwości, czyli zostanie pokazane, jak np. konwertować światło podczerwone na światło widzialne.

Wykłady odbywają się w godzinach 17.00 - 18.30 w Audytorium Instytutu Fizyki PAN w Warszawie przy Al. Lotników 32/46. Poszczególne wykłady są niezależne od siebie.
Kontynuowane są również akcje Lekcje Pokazowe z Fizyki oraz Zwiedzanie Instytutu Fizyki . Zarówno Lekcje jak i Zwiedzanie odbywają się w miarę możliwości organizacyjnych, wyłącznie na indywidualne zamówienia szkół, w grupach liczących 10 - 20 osób, kierowanych przez nauczyciela. Uczestnictwo w wykładach zorganizowanych grup prosimy uzgadniać z panią mgr Urszulą Raczyńską (tel.: 8436861). Również z panią Raczyńską (u której znajduje się spis dostępnych lekcji pokazowych) prosimy uzgadniać terminy lekcji oraz zwiedzania.

Ponieważ każda lekcja wymaga wcześniejszego umówienia się z prowadzącym, zamówienia sali i odpowiedniego ustalenia czasu pracy w laboratorium, dlatego należy zadzwonić na około dwa tygodnie przed planowanym terminem lekcji. Nauczyciel proszony jest także o dostarczenie listy uczniów dla każdej grupy uczniów biorącej udział w zwiedzaniu.

Organizatorzy zastrzegają sobie prawo zmian tematów bądź wykładowców, jednakże same terminy wykładów należy traktować jako stałe - z pewnością nie zdarzy się tak, by w podanym terminie wykład się nie odbył.

Do uczestnictwa w wykładach serdecznie zapraszamy zarówno uczniów zainteresowanych fizyką jak i ich nauczycieli.

Opiekun akcji "Wykłady-Zwiedzanie-Lekcje" dr Elżbieta Janik (e-mail: janik@ifpan.edu.pl)

Warszawa, wrzesień 2005 r.