XXV seria: JESIEŃ 2003r.
|
WYKŁADY Z FIZYKI XXV seria: JESIEŃ 2003r. |
|
Uprzejmie zawiadamiamy, że w tym semestrze wykłady z fizyki dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, organizowane przez Instytut Fizyki PAN od roku 1991 i Szkołę Nauk Ścisłych (od 1993 r.), będą kontynuowane w następujących terminach: 20 października 2003 LASERY, ICH HISTORIA I FIZYKA Na wykładzie opowiemy, jak doszło do odkrycia laserów i omówimy ich działanie na przykładzie lasera He-Ne. Pokazane będą podstawowe doświadczenia ilustrujące własności fizyczne laserowego promieniowania - dyfrakcja, interferencja, zapis i przekazywanie informacji na odległość oraz inne. 3 listopada 2003 MAGNETYZM W KOMPUTERACH Co to są materiały magnetyczne i jak je wykorzystujemy w komputerach? Czemu na dysku magnetycznym o powierzchni kilku centymetrów kwadratowych możemy umieścić jedynie 50 filmów pełnometrażowych? Jak je zapisujemy i odczytujemy? A jak będziemy zapisywali i odczytywali informację w komputerach kwantowych? 17 listopada 2003 JAK ROBI SIĘ LASERY ODTWARZAJĄCE MUZYKĘ Z KOMPAKTÓW Płyty kompaktowe i dyski CD stały się w ostatnich latach najbardziej popularnymi nośnikami informacji cyfrowej. Zapisuje się na nich muzykę, filmy, programy informatyczne, dane etc. Do ich czytania używa się miniaturowych laserów półprzewodnikowych, których serce stanowi tzw. "studnia kwantowa", czyli struktura zbudowana zaledwie z kilku warstw atomowych materiału półprzewodnikowego. Wykład ten poświęcony zostanie technologii wytwarzania takich właśnie struktur. W przystępny sposób omówione zostaną podstawy fizyczne procesów wykorzystywanych w tej technologii i przedstawione zostaną techniczne sposoby ich realizacji. 1 grudnia 2003 CO WARTO WIEDZIEĆ O WODZIE - FIZYKA WODY Mało kto dziś czyta książki Capka, a lektura "Inwazji Jaszczurów" nasuwa ciekawe pytania, np. jaką rolą w naszym życiu odgrywa naprawdę woda? Pod wieloma względami ta substancja, którą bezlitośnie wylewamy, brudzimy, niszczymy (czasami chwilowo np. przez wytwarzanie pary), wypijamy, wydalamy etc., to pod wieloma względami ciekawsza i bardziej złożona substancja niż wiele innych, za które płacimy znacznie więcej w supermarketach kupując płyny do mycia naczyń, szampony etc. Większość tych "drogich" substancji opiera swoje działanie właśnie na zadziwiających własnościach wody. Jak to jest więc z tą wodą? 15 grudnia 2003 CIEPŁO A TEMPERATURA Z pojęciami zawartymi w tytule stykamy się na co dzień już od najmłodszych lat. Przecież każdy z nas śledzi prognozy pogody w telewizji, zastanawia się jak ciepło się ubrać, gdy jest chory mierzy temperaturę ciała albo też podgrzewa sobie coś do jedzenia. Intuicyjnie ciepło i temperatura to pojęcia oczywiste, ale czy rzeczywiście rozumiemy co one tak naprawdę znaczą? W czasie tego wykładu postaramy się zdefiniować temperaturę i ciepło w sposób ścisły, tak jak je rozumieją fizycy. Przedstawimy elementy termodynamiki ilustrując je szeregiem doświadczeń: np. przepływ ciepła w różnych ośrodkach, przemiany gazowe, pomiar ciepła utajonego przemian fazowych (kalorymetr), przenoszenie ciepła przez promieniowanie, zamiana pracy na ciepło itd. Przypomnimy sobie różne skale termometryczne oraz zademonstrujemy różne metody pomiaru temperatury (np. termometr gazowy, cieczowy, termopara). Szczególną uwagę poświęcimy bezwzględnej skali temperatur Kelvina ze względu na jej jednoznaczną interpretację fizyczną jako miary średniej energii kinetycznej ruchu cieplnego cząsteczek. Do udziału w części eksperymentów zaprosimy publiczność obecną na sali wykładowej. 5 stycznia 2004 WIELKIE INSTALACJE W SŁUŻBIE CZŁOWIEKA Wraz z rozwojem nauki rozwijają się również narzędzia stosowane do badań naukowych. Do poznania budowy genomu ludzkiego, białek, wirusów i poszukiwania bardziej skutecznych lekarstw i lepszych materiałów dla technologii, nie wystarczy już mikroskop optyczny. Naukowcy stworzyli więc nowe, ogromne źródła fal elektro-magnetycznych, które pozwalają oglądać materię atom po atomie, konstruować nowe materiały według zadanego schematu. Na wykładzie przedstawione zostaną przykłady wielkich instalacji (synchrotronów), z których korzystają naukowcy z wielu krajów i instytutów, w których poszukuje się remedium na wiele problemów współczesnej cywilizacji. Wykłady odbywają się w godzinach 17.00 - 18.30 w Audytorium Instytutu Fizyki PAN w Warszawie przy Al. Lotników 32/46. Poszczególne wykłady są niezależne od siebie. Kontynuowane są również akcje Zwiedzanie Instytutu Fizyki oraz Lekcje Pokazowe z Fizyki. Zarówno Zwiedzanie jak i Lekcje Pokazowe odbywają się w miarę możliwości organizacyjnych, wyłącznie na indywidualne zamówienia szkół, w grupach liczących 10 - 20 osób, kierowanych przez nauczyciela. Uczestnictwo w wykładach zorganizowanych grup prosimy uzgadniać z panią mgr Urszulą Raczyńską (tel.: 8436861 ). Również z panią Raczyńską (u której znajduje się spis dostępnych lekcji pokazowych) prosimy uzgadniać terminy lekcji oraz zwiedzania. Ponieważ każda lekcja wymaga wcześniejszego umówienia się z prowadzącym, zamówienia sali i odpowiedniego ustalenia czasu pracy w laboratorium, dlatego należy zadzwonić na około dwa tygodnie przed planowanym terminem lekcji. Nauczyciel proszony jest także o dostarczenie listy uczniów dla każdej grupy uczniów biorącej udział w zwiedzaniu. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo zmian tematów bądź wykładowców, jednakże same terminy wykładów należy traktować jako stałe - z pewnością nie zdarzy się tak, by w podanym terminie wykład się nie odbył. Do uczestnictwa w wykładach serdecznie zapraszamy zarówno uczniów zainteresowanych fizyką jak i ich nauczycieli.
Warszawa, wrzesień 2003 r. |