Uprzejmie zawiadamiamy, że w nadchodzącym semestrze wykłady z fizyki dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, organizowane przez Instytut Fizyki PAN od roku 1991, będą kontynuowane w następujących terminach:

1. 1 marca 1999 r., Paweł Kaczor - Sinus, Einstein i dziura ozonowa

Ze zjawiskiem interferencji fal, stykamy się już w latach najmłodszych wrzucając garść kamyków do kałuży i obserwując rozszerzające się i przenikające kręgi na wodnej tafli. Dostarcza nam ono wtedy tak silnych wrażeń estetycznych i wzbudza zainteresowanie "dziwnością" natury, jak w późniejszym wieku oglądanie trójwymiarowych obrazów holograficznych, które powstają w wyniku interferencji (podobnej do tej w kałuży) fal świetlnych. "Przenikanie się i oddziaływanie" fal nie jest tylko zabawką fizyków, sympatycznym kuriozum, ale leży u podstaw nowoczesnej fizyki - mechaniki kwantowej, będącej fundamentem naszego pojmowania wszechświata. Zastosowanie tego zjawiska w spektroskopii optycznej umożliwiło rozwój niezwykle czułej techniki pomiarowej, z której powstania może cieszyć się i Einstein i producenci olejków do opalania. Dlaczego? O tym w wykładzie.

2. 15 marca 1999 r., Tadeusz Skośkiewicz, Andrzej Jędrzejczak - Pokazy z fizyki

Podczas wykładu zostaną przedstawione doświadczenia ilustrujące wiele podstawowych praw i zjawisk z różnych dziedzin fizyki - z mechaniki, termodynamiki, elektryczności, fizyki płynów i nadprzewodnictwa. Ten cieszący się ogromnym powodzeniem wykład będzie powtórzeniem wykładu wygłaszanego już w poprzednich seriach. Zapraszamy przede wszystkim tych, którzy nie mieli okazji wcześniej go wysłuchać.

3. 29 marca 1999 r., Bronisław Arcimowicz - Złudzenia optyczne

Widzenie dostarcza nam około 80% informacji o otaczającym świecie. Co jednak naprawdę widzimy? Czy otrzymywane informacje zawsze odpowiadają rzeczywistości? Popularny zwrot nie mogę uwierzyć własnym oczom wyraża wątpliwość i skrajne zdziwienie. Oko wraz z odpowiednią partią mózgu tworzy skomplikowane urządzenie, które służy naszym celom w różnych, także skrajnych warunkach. Zwykle nasze zaufanie do własnego wzroku jest usprawiedliwione. W warunkach nietypowych, gdy oko otrzymuje sprzeczne informacje, gdy część siatkówki oka jest zmęczona stałym pobudzaniem, nasz mózg ma wątpliwości i otrzymujemy wtedy różne złudzenia optyczne. Przykłady takich złudzeń i warunki w jakich one powstają będą przedstawione w czasie wykładu.

4. 12 kwietnia 1999 r., Bogdan Kowalski - Jak jeden do dziesięciu miliardów... czyli biologia molekularna w laboratoriach promieniowania synchrotronowego

Struktura białek i kwasów nukleinowych, dynamika molekuł, oddziaływanie enzymów, rozkład atomów pierwiastków śladowych - wiemy, że te i inne własności bardzo małych obiektów są ważne dla życia i zdrowia żywych organizmów. Nasza wiedza o nich rozwija się między innymi dzięki zastosowaniu narzędzi miliardy razy większych niż rozmiary badanych struktur - źródeł promieniowania synchrotronowego. Słuchacze poznają zasady wytwarzania promieniowania synchrotronowego, jego podstawowe własności, a przede wszystkim rezultaty jego zastosowania w badaniach układów biologicznych.

5. 26 kwietnia 1999 r., Wojciech Dindorf - Fizyka czy czarna magia?

Na wykładzie zostaną zaprezentowane niekonwencjonalne doświadczenia i tricki z dziedziny fizyki. Będą one pozornie przeczyły zdrowemu rozsądkowi. Wykładowca jest wieloletnim nauczycielem fizyki w międzynarodowych szkołach w Nowym Jorku i w Wiedniu. Obecnie prowadzi nadobowiązkowe zajęcia z fizyki doświadczalnej na Uniwersytecie Wiedeńskim. Pokazy przedstawiane przez pana Dindorfa wywierają wrażenie na każdym ze słuchaczy, niezależnie od jego stopnia znajomości fizyki. Pozostawiają wiele znaków zapytania, na które każdy w chwili późniejszego olśnienia sam sobie odpowie.....

Chociaż pamięć magnetyczna jest najstarszą formą pamięci na ziemi, historia dokonań ludzkich dotyczących wykorzystania zjawisk magnetycznych do zapamiętywania informacji sięga zaledwie stu lat wstecz. Niezmiernie szybki rozwój pamięci magnetycznych nastąpił dopiero z chwilą pojawienia się komputerów. Jednak wszystkie rodzaje pamięci magnetycznej, również te służące do zapisu i odtwarzania obrazu oraz informacji cyfrowej, wykorzystują to samo zjawisko, które od miliardów lat utrwala informacje o zachowaniu się ziemskiego pola magnetycznego. W czasie wykładu zostaną omówione zarówno najstarsze pamięci magnetyczne jak też te najnowsze, które będą stosowane powszechnie dopiero w XXI wieku.

Kontynuowane są również akcje Zwiedzanie Instytutu Fizyki oraz Lekcje Pokazowe z Fizyki. Zarówno Zwiedzanie jak i Lekcje Pokazowe odbywają się w miarę możliwości organizacyjnych, wyłącznie na indywidualne zamówienia szkół, w grupach liczących 10 - 20 osób, kierowanych przez nauczyciela.

Opiekun akcji

Warszawa, styczeń 1999 r.