XXIV seria: WIOSNA 2003r.
|
WYKŁADY Z FIZYKI (Wszystkie z pokazami!!!) XXIV seria: WIOSNA 2003r. |
|
|
Akcja nasza jest finansowana przez: Instytut Fizyki PAN, Fundacje Bankową im. L. Kronenberga oraz Wydawnictwo " Świat Nauki". Uprzejmie zawiadamiamy, że w tym semestrze wykłady z fizyki dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, organizowane przez Instytut Fizyki PAN od roku 1991 i Szkołę Nauk Ścisłych (od 1993 r.), będą kontynuowane w następujących terminach: 10 marca 2003 POKAZY Z FIZYKI Podczas wykładu zostaną przedstawione doświadczenia ilustrujące wiele podstawowych praw i zjawisk z różnych dziedzin fizyki - termodynamiki elektryczności, fizyki płynów i fizyki ciała stałego. W czasie wykładu ilustrowanego doświadczeniami pokazowymi omawiane będą następujące zagadnienia: indukcja elektromagnetyczna, siła elektrodynamiczna, hydrostatyka, dynamika płynów, przemiany fazowe, diamagnetyzm, paramagnetyzm i ferromagnetyzm, nadprzewodnictwo. 24 marca 2003 FIZYKA JAZDY NA ROWERZE Rower jest pojazdem znanym od ponad stu lat. Podstawą jazdy na rowerze jest umiejętność utrzymywania równowagi. Większość z nas uczy się jeździć w wieku dziecięcym i praktykuje tę umiejętność przez wiele lat. W trakcie wykładu wyjaśnimy, jakie prawa i procesy fizyczne umożliwiają jazdę rowerem. Zastanowimy się też nad tym, jak konstrukcja roweru wpływa na stabilność jego ruchu. Wykład ilustrowany będzie pokazem. 14 kwietnia 2003 INŻYNIERIA FOTONICZNA Wiek dwudziesty był wiekiem mikroelektroniki. Wynalezienie tranzystora a następnie układów scalonych stworzyło cywilizację techniczną w otaczającym nas kształcie. Po to byśmy mogli wykonać następny krok w kierunku społeczeństwa informatycznego konieczne jest wprzęgnięcie w służbę człowieka fotonów. Zagadnieniem tym zajmuje się nowa dyscyplina nauki i techniki zwana inżynierią fotoniczną. Jej zastosowania nie ograniczają się jednak tylko do telekomunikacji i szeroko pojętych technologii komputerowych. Elementy fotoniczne obecne są w naszym codziennym życiu; znajdują się w odtwarzaczach CD i DVD, drukarkach laserowych, czytnikach kodów paskowych, i wyświetlaczach. Na szeroką skalę stosowane są w ochronie środowiska, automatyce, technice medycznej i technice wojskowej. Przedmiotem wykładu będzie fizyka zjawisk leżących u podstaw oddziaływania światła z periodycznymi strukturami dielektrycznymi i wnękami optycznymi o rozmiarach porównywalnych z długością fali światła. Przedstawione zostaną przykłady wykorzystania omawianych zjawisk do konstrukcji nowej generacji źródeł światła. Wykład ilustrowany będzie pokazami działania laserów półprzewodnikowych i komputerowymi symulacjami zjawisk fizycznych w strukturach fotonicznych 5 maja 2003
PAMIĘĆ TRWALSZA OD LUDZKIEJ Choć pamięć magnetyczna jest najstarszą formą pamięci istniejącej na Ziemi, miliardy lat starszą od rodzaju ludzkiego "homo sapiens", to historia dokonań człowieka dotyczących wykorzystania zjawisk magnetycznych do zapamiętywania informacji sięga zaledwie stu lat wstecz. Niezmiernie szybki rozwój pamięci magnetycznych nastąpił dopiero z chwilą pojawienia się maszyn cyfrowych (komputerów) w połowie XX wieku. Jednak wszystkie rodzaje pamięci magnetycznej, również i te służące do zapisu i odtwarzania dźwięku i obrazu, wykorzystują to samo zjawisko, które od miliardów lat utrwala informacje o zachowaniu się ziemskiego pola magnetycznego. Wykład będzie poświęcony omówieniu zarówno najstarszej, naturalnej pamięci magnetycznej, jak też i wczesnym systemom pamięciowym, a również tym najnowszym, które jak można oczekiwać znajdą dopiero powszechne zastosowane w tym wieku. 26 maja 2003 DOŚWIADCZENIA Z MIKROFALAMI W trakcie wykładu omówię sposoby wytwarzania, detekcji, właściwości i zasady rozchodzenia się oraz zastosowania fal elektromagnetycznych o długościach od kilkudziesięciu centymetrów do milimetra, nazywanych mikrofalami. Od wynalazku radaru podczas II wojny światowej mikrofale odgrywają w naszym życiu coraz większa role. Poczynając od zastosowań w kuchni, przez telekomunikacje, bezprzewodowe sieci komputerowe, do niezwykle dokładnego określania współrzędnych geograficznych i ewentualnych zastosowań "bojowych" na polu walki. Wykład będzie ilustrowany doświadczeniami. 9 czerwca 2003 MAGNETYZM W PRZYRODZIE I W LABORATORIUM Istnienie sił magnetycznych znane było już w starożytności. Wiadomo było wówczas, że rudy żelaza (magnetyt, piryt) wykazują właściwość przyciągania opiłków żelaza. W średniowieczu zauważono, że igła magnetyczna ustawia się wzdłuż kierunku północ-południe, co doskonale ułatwiło orientację na morzu. Jest to możliwe dlatego, że Ziemia wytwarza wokół siebie pole magnetyczne. Pole magnetyczne pojawia się również wokół przewodników, w których płynie prąd. Tak wytworzone pole oddziałuje zarówno z magnesem stałym, jak również z innym prądem. Ruch przewodnika w polu magnetycznym powoduje powstanie siły elektromotorycznej. Zjawisko to nazywamy indukcją elektromagnetyczną. Zjawiska magnetyczne znajdują szerokie zastosowanie w konstrukcji silników, prądnic, transformatorów, a także innych urządzeń współczesnej techniki, które towarzyszą nam w życiu codziennym. Na wykładzie, przytoczone powyżej zagadnienia będą dokładniej omówione i zilustrowane pokazami. Wykłady odbywają się w godzinach 17.00 - 18.30 w Audytorium Instytutu Fizyki PAN w Warszawie przy Al. Lotników 32/46. Poszczególne wykłady są niezależne od siebie. Kontynuowane są również akcje Zwiedzanie Instytutu Fizyki oraz Lekcje Pokazowe z Fizyki. Zarówno Zwiedzanie jak i Lekcje Pokazowe odbywają się w miarę możliwości organizacyjnych, wyłącznie na indywidualne zamówienia szkół, w grupach liczących 10 - 20 osób, kierowanych przez nauczyciela. Uczestnictwo w wykładach zorganizowanych grup prosimy uzgadniać z panią Urszulą Raczyńską (tel.: 8436861 ). Również z panią Raczyńską (u której znajduje się spis dostępnych lekcji pokazowych) prosimy uzgadniać terminy lekcji oraz zwiedzania. Ponieważ każda lekcja wymaga wcześniejszego umówienia się z prowadzącym, zamówienia sali i odpowiedniego ustalenia czasu pracy w laboratorium, dlatego należy zadzwonić na około dwa tygodnie przed planowanym terminem lekcji. Nauczyciel proszony jest także o dostarczenie listy uczniów dla każdej grupy uczniów biorącej udział w zwiedzaniu. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo zmian tematów bądź wykładowców, jednakże same terminy wykładów należy traktować jako stałe - z pewnością nie zdarzy się tak, by w podanym terminie wykład się nie odbył. Z powodu braku funduszy lekcje w tym semestrze musza być odpłatne. Do uczestnictwa w wykładach serdecznie zapraszamy zarówno uczniów zainteresowanych fizyką jak i ich nauczycieli.
Warszawa, styczeń 2003 r.
|