WYKŁADY Z FIZYKI XXIII seria: JESIEŃ 2002r. |
Uprzejmie zawiadamiamy, że w tym semestrze wykłady z fizyki dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, organizowane przez Instytut Fizyki PAN od roku 1991 i Szkołę Nauk Ścisłych (od 1993 r.), będą kontynuowane w następujących terminach: 14 października 2002 Fizyka dźwięku muzycznego Na wykładzie omówione zostaną podstawowe cechy dźwięku - natężenie, częstotliwość, barwa. Podany zostanie związek tych wielkości fizycznych z opisem dźwięku stosowanym w muzyce. Przeprowadzona zostanie komputerowa analiza dźwięku oraz jego synteza. Całość ilustrowana będzie pokazami fizycznymi i muzycznymi. 28 października 2002 Zmysł magnetyczny u zwierząt migrujących Jest w przyrodzie wiele gatunków zwierząt migrujących, ale ich wyczucie położenia geograficznego i umiejętność utrzymania właściwego kierunku w czasie migracji nadal owiane są tajemnicą. W ostatnich latach coraz powszechniejszą akceptację budzi hipoteza, że zwierzęta te posiadają wysoko-wyspecjalizowany zmysł kierunku, u którego podstaw leży ziemskie pole magnetyczne. Na jej potwierdzenie istnieją dowody pośrednie, wynikające z obserwacji zachowania się zwierząt w warunkach naturalnych i laboratoryjnych. Dotychczasowe badania nad zasadą detekcji pola magnetycznego Ziemi oraz działania zmysłu magnetycznego doprowadziły do rozwoju dwóch konkurencyjnych modeli: (1) opartego na istnieniu w organizmach łańcuchów biogenicznego magnetytu i (2) wykorzystującego aktywowane światłem reakcje chemiczne. 4 listopada 2002 Ciepło Joule'a Temat wydaje się banalny. Co ciekawego w tym, że prąd elektryczny powoduje wydzielanie się ciepła w przewodniku. Każdy wie jak działa grzałka, żelazko, koc elektryczny itp. Ale uwaga! Zjawisko wydzielania się ciepła Joule'a może okazać się hamulcem dla dalszego rozwoju technik komputerowych. Proszę otworzyć obudowę swojego peceta... 25 listopada 2002 Elektryczność Ze zjawiskami elektrycznymi ludzie spotykali się od tysiącleci, choć nie zawsze o tym wiedzieli. Na przykład, każdy kiedyś widział piorun, choć nie każdy wiedział, że jest to po prostu prąd elektryczny. Dziś elektryczność jest dla nas rzeczą powszednią. Dostarcza nam informacje, energię, światło, ciepło, a jak trzeba to chłodzi. 9 grudnia 2002 Cegiełki elektroniki: lampa elektronowa, złącze półprzewodnikowe i co dalej; polimery? sieci neuronowe? Wszystkie proste i skomplikowane układy elektroniczne składają się z elementarnych obiektów nieliniowych. Dawniej były to próżniowe lampy elektronowe, teraz półprzewodnikowe złącza p-n. Wykład przedstawi podstawy fizyczne powstawania nieliniowych właściwości elektrycznych takich obiektów oraz jak z takich cegiełek buduje się bardzo skomplikowane układy elektroniczne. Postęp nowoczesnej elektroniki polega, między innymi, na miniaturyzacji tych cegiełek. Czy można je zmniejszać w nieskończoność, a jeśli nie, to czym można by je zastąpić: polimerami, a może prostymi układami biologicznymi? 6 stycznia 2003 Zabawy ze światłem Światło jakie jest każdy widzi - ta parafraza średniowiecznej definicji konia dobrze oddaje treść wykładu. Będzie on próbą krótkiej, populano-naukowej definicji obiektu fizycznego, który, jak się wydaje, bardzo dobrze znany jest wszystkim. Krótka, trwająca tylko ponad godzinę, próba definicji może zakończyć się... fiaskiem. Dla bardziej uświadomionej części publiczności nie będzie to zaskoczeniem - jednoznaczna odpowiedź na pytanie czym jest światło bardzo przypomina odpowiedź na pytanie o naturę słonia, której mają udzielić ludzie posługując się li tylko zmysłem dotyku. Czy słoń jest bardziej trąbiasty czy bardziej ogoniasty czy też bardziej kolumniasty (nogi) - ten problem zostanie rozstrzygnięty, gdy obserwatorzy zdejmą z oczu opaski. Wykłady odbywają się w godzinach 17.00 - 18.30 w Audytorium Instytutu Fizyki PAN w Warszawie przy Al. Lotników 32/46. Poszczególne wykłady są niezależne od siebie. Kontynuowane są również akcje Zwiedzanie Instytutu Fizyki oraz Lekcje Pokazowe z Fizyki. Zarówno Zwiedzanie jak i Lekcje Pokazowe odbywają się w miarę możliwości organizacyjnych, wyłącznie na indywidualne zamówienia szkół, w grupach liczących 10 - 20 osób, kierowanych przez nauczyciela. Uczestnictwo w wykładach zorganizowanych grup prosimy uzgadniać z panią Urszulą Raczyńską (tel.: 8436861 ). Również z panią Raczyńską (u której znajduje się spis dostępnych lekcji pokazowych) prosimy uzgadniać terminy lekcji oraz zwiedzania.
Ponieważ każda lekcja wymaga wcześniejszego umówienia się z prowadzącym, zamówienia sali i odpowiedniego ustalenia czasu pracy w laboratorium, dlatego należy zadzwonić na około dwa tygodnie przed planowanym terminem lekcji. Nauczyciel proszony jest także o dostarczenie listy uczniów dla każdej grupy uczniów biorącej udział w zwiedzaniu.
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo zmian tematów bądź wykładowców, jednakże same terminy wykładów należy traktować jako stałe - z pewnością nie zdarzy się tak, by w podanym terminie wykład się nie odbył. Wstęp wolny. Do uczestnictwa w wykładach serdecznie zapraszamy zarówno uczniów zainteresowanych fizyką jak i ich nauczycieli.
Warszawa, wrzesień 2002 r.
|